Біздің денеміз көп жылу шығарады. Әдетте ол терлеу  арқылы және тері қабатынан шығатын жылу арқылы салқындатылады. Бұл табиғи салқындату жүйесі өте ыстық ауа-райында, жоғары ылғалдылықта және басқа жағдайларда істен шығуы мүмкін, нәтижесінде ағзадағы жылу қауіпті деңгейге жетеді. Бұл күн немесе жылу соққысын тудыруы мүмкін.

Балалардағы жылу немесе күн соққысы дегеніміз не?

Жылу соққысы кезінде дене өзінің температурасын реттей алмайды. Дене температурасы 41,1 °C немесе одан да жоғары көтеріле алады, бұл ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін. Бұл жағдайда шұғыл медициналық көмек қажет болуы мүмкін.

Күн соққысы балаға тікелей күн сәулесінің әсерінен пайда болады. Дене қызып кетсе, тамырлар кеңейеді, басқа қан ағымы жеделдейді.

Симптомдары мен салдары

Негізгі симптомдарына температурасы 40,5 °C-тан жоғары, ыстық, қызарған тері жатады. Күн соққысы сананың шатасуын немесе шок тудыруы мүмкін. Бұл өмірге қауіпті төтенше жағдай,  асқынулар қысқа мерзімде дамуы мүмкін.

Жылу соққысының белгілері:

• қатты бас ауруы;
• әлсіздік, бас айналу;
• сананың шатасуы;
• жүрек айнуы;
• тыныс алу және жүрек соғысы жиілейді;
• сананың жоғалуы;
• қол, аяқ және іште құрысулар;
• қатты шөлдеу;
• қызарған, ыстық, құрғақ тері;
• температура 40 °C немесе одан жоғары.

Ересектер мен балалардағы симптомдар бірдей бола береді, дегенмен балалар летаргиялы және ұйқылы күйде бола алады.

Күн соққысының себептері

Патологияның даму себептеріне жеткілікті тынықпаған, қажетті мөлшерде су қабылдамаған ағзаға жоғары температураның, тікелей күн сәулесінің әсері мен жоғары ылғалдылықтың болуы жатады.

Ересек адамнан баланың айырмашылығына баланың денесінің беткі қабаты ересек адамға қарағанда оның жалпы салмағының көп бөлігін құрайтынында, яғни балаларда дегидратация және жылу мен жарық көзіне (күнге) байланысты ауруларға ұшырау қаупі жоғары.

Егер балалар ыстық ауа-райында жеткілікті су ішпей, киім ауыстырса немесе қарқынды физикалық белсенділікпен айналысса жылу соққысының қаупі жоғары болады.

Сондай-ақ, жылу соққысы бала көлікте қалғанда немесе ыстық күні көлік ішінде болған кезде пайда болуы мүмкін. Сыртқы температура 33,9 °c болған кезде, көлік ішіндегі температура 20 минут ішінде 51,7 °C-қа жетіп, дене температурасын қауіпті деңгейге тез көтереді.

Жылу соққысы кезіндегі алғашқы көмек

Кез - келген жылуға байланысты ауру кезінде орындалатын бірінші нәрсе-баланы күннен салқын және ыңғайлы жерге шығару. Егер бала сыртта төтенше температурада немесе басқа ыстық ортада болса және патологияның бір немесе бірнеше белгілері болса, жедел жәрдем шақырыңыз.

Көмек күту кезінде:

1. Баланы көлеңкеге апарыңыз.
2. Баланың киімін шешіп, губкамен сүртіңіз немесе салқын сумен шайыңыз.
3. Егер ол өз санасында болса, баланы сусынмен қамтамасыз етіңіз.

Баланың жағдайын бақылауды ұмытпаңыз. Баланың денесі салқындауы керек және 30 минут ішінде өзін жақсы сезінуі керек.

Күн соққысының алдын алу

Патологияның даму жылдамдығы мен ауырлығы баланың иммундық жүйесінің күйіне байланысты. Сондықтан баланың иммунитетінің жоғары болуын қамтамасыз ету маңызды. Бұған «Доромарин» витаминді-минералды кешені көмектеседі.

Балаларды жылу ауруынан қорғау үшін:

1. Балаларға ыстық, шуақты ауа-райында, тіпті ішкісі келмесе де, әрдайым көп су ішуді үйретіңіз.
2. Балалар ыстық күндерде ашық түстес жеңіл, бос киім киіп, далада күннен қорғайтын крем қолдануы керек.
3. Ыстық немесе ылғалды күндерде күннің ең ыстық сағаттарында ашық ауада белсенділікті шектеңіз.
4. Балаларды үйге келуге, демалуға және өздерінің қатты қызғанын сезген кезде бірден су ішуге үйретіңіз.

Нәрестелер мен балаларды жылудан қорғауға көмектесетін кеңестер:

• балаңызды жиі емізіңіз немесе бөтелкеден су беріңіз;
• сәбилер мен балаларға ыстық ауа-райында қосымша сусындар ұсыныңыз, ең жақсы сусын-су;
• нәрестелер мен балаларға жеңіл киім кигізіңіз, оларды күн сәулесінен қорғау үшін бас киім кигізіп және күн қорғаныс кремімен қолданыңыз;
• балаларды ешқашан көлікте қалдырмаңыз.

Ең қауіпті факторлардың бірі: дегидратацияның немесе жылу ауруы. Баланы жылу немесе күн соққысының жоғары қаупіне ұшырататын басқа факторларға семіздік, жақында болған ауру (әсіресе егер нәрестеде құсу немесе диарея болса) және антигистаминді немесе диуретикалық препараттарды қолдану жатады. Баланың денсаулығын бақылау, қызып кетудің алдын алу және патологияның алдын-алу әдістерін сақтау маңызды.