Балалық шақты жарақатталған тізелерсіз, көгерулерсіз және абайсыз әрекеттерден туындайтын басқа да атрибуттарсыз елестету қиын. Балалардың жарақаттары –  өзекті мәселе болып табылады, және кей жағдайларда ауыр салдар туындатуы мүмкін. Балалар жарақаттарының 80% - ы даладағы және тұрмыстық жарақаттарға жатады, олар құлау кезінде жарақаттану, кесіктердің пайда болуы, күю және ұрылып қалумен байланысты. Зақымданудың 10% - ы мектеп жарақаттарына жатады, шамамен 8% - ы спорттық жарақаттарға жатады. ЖКО-да алған жарақаттардың үлесіне шамамен 2% келеді. Бұл ауруханаға жатқызуды қажет ететін және мүгедектікпен аяқталатын ең ауыр жарақаттар. Балалардағы кез-келген зақым мен жаралар, көгерулер шұғыл көмекті қажет етеді, сондықтан ата-аналар тиісті дағдыларды білуі керек. Осы жайлы сөйлесейік.

Соғылу кезіндегі алғашқы көмек

Соғылу кезінде жұмсақ ұлпалар мен тері зақымданады, алайда бұл құрылымдық ақауларға әкелмейді. Соғылу өткір емес заттың құлауы немесе соққысы нәтижесінде пайда болады, соққының әсер етуі кезінде буынға немесе сүйекке басылған ұлпалар көп зардап шегеді. Соққы кезінде қанталау пайда болады. Бұл күлгін-көк дақтар, уақыт өте келе түсі жасыл-сарыға өзгереді. Тері астындағы қан кетудің нәтижесінде пайда болады.

Соққы кезінде бала қатты ауырсынуды сезінеді, ауырсынуды жеңілдетуде ата-аналардың немесе мұғалімдердің дұрыс әрекеттері көмектеседі.

Соққы кезіндегі шұғыл көмек:

Баланы тыныштандырыңыз, зақымдалған жерге суық нәрсе салыңыз (мұздатқыштан мұз, суық суға малынған шүберек және т.б.). Суық ауырсыну мен ісінуді тиімді жеңілдетеді, гематоманың көлемін азайтады. Егер соққы аяқ-қолдардың аясында  оқшауланса, ауырсыну сезімі азайғаннан кейін сол жерге  таңғышты (қатты қыспайтын) 2 тәулікке дейінгі мерзімде байлауға болады.

 

• Маңызды! Соққы жерлерін сүртуге және жылытуға болмайды, жылу ұлпалардың ісінуін күшейтеді. Соққы жерлерінің өткір ауыруында массаж жасауға болмайды, оны тек тері толық қалпына келгеннен кейін тағайындайды.

Егер соққы кезінде абразия пайда болса, оны бактерицидті сылақпен жабыстыруға болады.

Кесілу кезіндегі алғашқы көмек

Кесілу өткір заттарды абайсызда қолданған кезде пайда болатын терінің зақымдануы. Кесілген жара әртүрлі қарқындылықтағы қан кетумен бірге жүреді. Егер жаралар таяз болса және қан аздап қана кетсе, үйдегі жедел көмек жеткілікті. Бұлшықеттерге, сіңірлерге зақым келтіретін ауыр жарақаттар үшін шұғыл көмек көрсетілгеннен кейін хирургтың көмегі қажет.

Кесілу кезінде шұғыл көмек

1. Жараны таза сумен шайыңыз, жарада бөгде заттардың бар-жоғын тексеріңіз – шыны, топырақ және т.б. сынықтар.
2. 3% сутегі асқынын кесілудің үстіне құюңыз, дәке салфеткасымен немесе таңғышпен құрғатыңыз.
3. Жараның шеттерін йодпен немесе басқа антисептикпен өңдеңіз, егер кесу кішкентай болса, оны бактерицидтік пластырьмен жабыстырған дұрыс.
4. Үлкен жарақат болған кезде алғашқы емдеуден кейін жараны таңып, баланы дереу хирургқа көрсету жақсы.

Кесілулерді емдеу уақыты жараның тереңдігіне және оның жиегінің жағдайына байланысты. Тері біркелкі зақымдалмай жыртылған жаралар түріндегі кесілу ең ұзақ қалпына келетін жағдай болып табылады. Қалпына келтіру кезеңін жеделдету үшін дәрігер емдік майларды тағайындайды – «Бепантен», «Левомекол», «Календула» жақпасы, «Декспантенол».

Көгеру мен абразия кезіндегі алғашқы көмек

Көгеру пайда болған кездегі алғашқы көмек соққы алу оқиғаларына ұқсас, өйткені көгеру оның салдары болып табылады.

• Қызықты! Көгерудің танымал халықтық емдік құралы-көгерудің орнын кір сабынымен тез майлау. Мұндай емдеуден кейін көгеру пайда болмайды деп саналады. Ұқсас әсерді бадяганың жақпасы да береді деп саналады.

Балалардағы абразиялар қатты бетке – асфальтқа, ағаш еденге, кейде құмға құлаумен байланысты. Тері аздап зақымдалады, кішкентай сызаттар пайда болады. Балалардың абразиялары сумен жуғаннан кейін антисептикпен өңделеді. Бұл үшін ең қолайлы «Хлоргексидина биглюконаты». Сұйықтық мөлдір, өңдеу кезінде жану сезімін тудырмайды, сондықтан балалар одан қорықпайды. Жуу және емдеуден кейін жараны пластырьмен жабыңыз немесе таңғышпен ораңыз – бұл жараның инфекциясының алдын алады.

Қандай жағдайларда дәрігерге қаралу керек

Дәрігерге барудың себептеріне, төменде көрсетілген баланың кез-келген жарақаты жатады, оларға:

• Соққыдан кейін қанталау азаймайды, керісінше аясы тез өсе бастайды;
• Балада үшкір затпен шаншылған, тот басқан шеге кірсе немесе басқа заттан алынған жарақат болса;
• Жара тым үлкен болса, шеттері біркелкі болмаса, кесілу көп қан кетумен бірге жүрсе;
• Жарада топыраұтың бөлшектері, тастар, басқа да бөгде заттар кездессе;
• Жарақаттан кейін аяқ-қолдары бүгілмесе немесе позициясы табиғи болмаса;
• Кез-келген бас және мойын жарақаттары медициналық тексеруді қажет етеді.

Ашық жаралар мен сынықтар кезінде кестеден тыс сіреспеге қарсы егу қажет, ол аурухананың қабылдау бөлмесінде немесе емхананың травматологиялық пунктінде жасалады.

Микрожарақаттардың алдын алу

Балалар жарақатының алдын алу бірнеше негізгі ұстанымдарды қамтиды:

1. Балаға дұрыс күтім жасау-шомылдыру, теріні, көзді, құлақты, тері қатпарларын дұрыс өңдеу, жарақаттайтын немесе қатты заттарды қолданбау.
2. Қауіпсіз тұрмыстық жағдайларды ұйымдастыру. Өткір, кесетін құралдар, сіріңкелер, дәрі-дәрмектерді баланың қолы жетпейтін жерлерде сақтаңыз. Интерьерді дұрыс ұйымдастырыңыз – баланың терезе, балкон, жиһаздың өткір бұрыштары, электр аспаптары мен розеткалармен байланысын мүмкіндігінше болдырмаңыз.
3. Балаларды ешқашан қараусыз қалдырмаңыз! Көшеде серуендеу кезінде баланың жанында болыңыз. Самокаттарда, велосипедтерде, роликтерде, конькимен сырғанау кезінде жеке қорғаныс құралдары - шынтақ, тізе төсегіштер, дулығалар қажет.
4. Балабақша мен бастауыш мектеп жасындағы балаларға қауіпсіз өмір сүру дағдыларын үйретіңіз. Бала жарақат алу ықтималдығын нақты түсініп, оны болдырмауға көмектесетін мінез-құлық ережелерін білуі керек.

Физикалық денсаулықты, иммунитетті, спорттық дағдыларды нығайту жарақат алған жағдайда тезірек қалыпқа келуге көмектеседі. Балалар денсаулығының табиғи стимуляторларына назар аударыңыз, мысалы, теңіз балдырларынан жасалған «Доромарин» өнімі.

Өнімде жеміс шырыны болғандықтан жағымды дәмі бар, сондықтан оны тіпті балалар да қуана қабылдайды. «Доромарин» бірегей құрамға ие – құрамында микро-макро элементтер мен минералдар, A, B, C, D, E, P, K құнды витаминдері бар. «Доромарин» иммунитетті ынталандырады, ұлпалардың қоректенуін жақсартады, баланың ағзасының үйлесімді өсуіне ықпал етеді, метаболизмді жақсартады және витамин тапшылығын жояды. Өнім аллергиялық реакцияларды тудырмайды және қарсы көрсетілімдері жоқ.

 

Д витамині мен теңіз кальцийі бар Трепанг сығындысы тірек-қимыл жүйесін нығайтады, фосфор-кальций алмасуын қалыпқа келтіреді, бұл рахит пен мүсіннің бұзылуын болдырмайды, сондай-ақ жеңіл жарақаттар кезінде сынықтар мен сүйектің шығып кетуінен қорғайды.

«Доромаринді» қабылдау бақыланады – әрбір пациентке жеке биотехнолог тағайындалады, ол кез-келген сұрақтарға жауап береді және сіздің балаңыздың ағзасының ерекшеліктерін ескере отырып, емдеу курсын түзетуге көмектеседі. «Доромарин» препараты Биотикалық Медицина Орталығымен мақұлданған, көптеген оң пікірлерге ие.

Ата- аналардың басты міндеті –сау және толық дамыған баланы өсіру. Өз балаларыңызды қорғаңыз, оларға тұрмыста және серуенде қажет қауіпсіздік ережелеріне үйретіңіз, балаларды қараусыз қалдырмаңыз. Спортпен бірлесіп шұғылданыңыз, таза ауада бірге серуендеу ережесін ұстаныңыз, өйткені бала сізден әдептілікті, дағдылар мен әдеттерді қабылдайды. Балалар – сіздің өмірдегі жалғасыңыз, және олар сізден тек жақсы заттар үйренсін.