Балалар коликасы- Жаңа туған нәрестенің немесе емшек еметін нәрестенің ішінің бұрап ауыруы. Баланың қатты айқайы мен жылауымен, соның салдарынан ата-анасының ұйқысыз түндерімен бірге жүреді.

Нәрестенің коликасы жайлы бәрі біледі. Ол көп немесе аз мөлшерде жаңа туған нәрестелердің 95% - ында көрініс береді. Алайда, оларды болдырмауға болады, ол үшін  ананың тамақтануын және емізу процесін реттеу керек, балаға күн сайын карминативті дәрі-дәрмектер беру керек.

Нәресте коликасы: қалай аңғаруға болады

Мазасыздық, жылау, ішінің қатты болуы, аяғын денеге қысып алуы, жұдырықтары қысып жабуы – нәрестедегі колик ұстамасының жалпы белгілері. Жас ата-аналар бұл белгілерді алғаш рет көргенде, баланың кенеттен қауіп-қатерге ұшырауынан «есінен танып қалады». Олар балалар дәрігерін шақырады және кейін бұл қарапайым ішек метеоризмі екенін біледі.

«Балалар коликасы» термині балалардың ішегінде артық газ түзілу салдарынан туындайтын ауыр сезімді білдіреді. Ас қорыту газдары ішек қабырғаларын созады. Жеңілдік дефекациядан немесе газдар шыққаннан кейін пайда болады. Барлық газдар шыққан кезде ұстама аяқталады.

Метеоризм ұстамасы келесі көрінетін белгілермен бірге жүреді:

• Мазасыздық, жылау, баланың нашар ұйқысы.
• Іштің үрілуі – ішті ұстаған кезде қатты болуы.
• Нәрестенің позасы ауырсыну белгілерін көрсетеді – бала аяқтарын ішке қарай тартады, қолың жұдырық етіп қысады.
• Ұстамаға ұқсас бала айқайы - нәресте спазмалвр мен қатты ауырсыну кезінде қатты жылайды.
• Сулы шырышты нәжіс болуы мүмкін, біртекті нәжістің орнына ашытылмаған бөлшектер мен сұйықтық шығады.

Алғашқы ауырсыну шабуылдары 2-3 аптада пайда болады. Олар күнделікті болады, 2-3 сағатқа созылады. Көбінесе кешке немесе түнде басталады. 3 айға қарай нәрестені ауырсындыратын метеоризм әлсірей бастайды, бірте-бірте жоғалады.

Дәрігерлер балалардың коликасын патология деп санамайды. Әдетте нәрестелер өсіп, салмақ қосады. Бірақ күнделікті айқайлар мен жылау өмірді қиындатады, демалу мен ұйқыны бұзады, ата-аналардың күшін қалпына келтіруге жол бермейді. Сондықтан сіз осы аурумен күресуді үйренуіңіз керек.

Неліктен балаларда колик пайда болады

Нәрестелердегі метеоризмнің ауырсыну ұстамаларын түсіндіретін бірнеше теория бар:

• Балалардың ас қорыту жолдарының толық дамымауы – ішкі ағзалардың микрофлорасы енді ғана қалыптаса бастайды. Ішек пен асқазан бактериялармен колонизацияланады. Асқорыту органдарының шырышты беттерінде жақсы және шартты түрде патогенді флора көбейеді. Уақыт өте келе патогендер мен жақсы бактериялардың қатынасы «тұрақтанады». Бірақ өмірдің алғашқы 2-3 айында патогендер мезгіл-мезгіл «жоғары» болады. Соның салдарынан баланың ішегінде қатты газтүзілу пайда болады. Метеоризм пайда болып, ауыр нәресте коликасы туындайды.
• Баланың жүйке-бұлшықет аппараты «жетіледі». Сондықтан мезгіл-мезгіл спазмалар пайда болады. Егер осы кезде ішекте газдар пайда болса, олар спазмодикалық қуыстан шыға алмайды. Ішек қабырғалары созылып, бала ауырсынуды сезінеді. Ұстама бұлшықет спазмы аяқталғанша жалғасады. Іштің бұлшықеттері босаңсыған кезде газдар еркін шығады.
• Нәрестеде сиыр ақуызына аллергиясының болуы, ол ақуыз бен қантты ыдырататын ферменттің жетіспеушілігімен қалыптасады. Сиыр сүтінің компоненттері ананың сүтіне тамақпен бірге енеді (ашытылған сүт, йогурт, сүзбе). Бұл жағдайда ыдыратылмаған қант (лактоза) ашыйды және көп мөлшерде газдар бөледі. Балалардың ішек қабырғалары жүктемені көтере алмайды, ауырсынулар пайда болады.
• Ему кезінде, тамақтану кезінде ауаны жұту – бұл барлық нәрестелерге әсер етеді және бұл факторды түзету оңай.

Балада коликтің пайда болуының тек бір себебін таңдау қиын. Көбінесе көп немесе аз мөлшерде бірнеше факторлар пайда болады. Олармен күресуге болады.

Балаға колик кезінде қалай көмектесуге болады

Бірнеше қарапайым шаралар жаңа туған нәрестедегі метеоризм ауырсынуын азайтуға мүмкіндік береді. Дәрігерлер не ұсынады:

• Карминативті дәрі-дәрмектер – ішектерді босаңсытады және тіпті қатты ауырсыну ұстамаларын жеңуге көмектеседі. Олардың арасында дәріхана дәрі-дәрмектері мен шөптік тұнбалар бар. Мысалы, 1 литр суға 1 шай қасық мөлшерінде түймедақтың әлсіз қайнатпасы. Ол балаға қанша мөлшерде ішкеніне дейін тамақтанар алдында беріледі. Содан кейін 5-10 минут күтіп, емшекті емуге беріңіз. Түймедақтың әлсіз қайнатпасы нәрестелерге алғашқы 3 айда беріледі.
• Бифидопрепараттар – ішек флорасының қалыптасуын жеделдетеді және балалар коликасының пайда болу мерзімін қысқартады. Бифидо немесе лактобактерия ұнтағының аз мөлшері нәрестеге әр тамақтану алдында беріледі.
• Дұрыс тамақтану – ауаны «жұтып қоймас» үшін нәрестеге емізікті аузына толығымен беру керек. Тамақтанғаннан кейін асқазаннан ауа шығуы үшін тігінен ұстаңыз. Ішектерге «массаж жасау» үшін тамақтанар алдында ішке қарай салып жатқызыңыз. Аяқтарың ішке қарай қысып, «гимнастика» жасаңыз.
• Жылу – нәресте коликінің шабуылын жеңілдетуге көмектеседі. Ол үшін жылы сумен ваннада шомылдыру, іштің төменгі жағына жылытқыш жастықшасын немесе жылы үтіктелген жаялық қою керек . Немесе нәрестенің ішіне кіндіктен төмен бөлігіне жеңіл массаж жасау керек.
• Ананың тамақтануын түзету –  ұстаманың күші мен жиілігін едәуір төмендетеді. Кейде тамақтануды құрамында сүт, ет, жемістер мен көкөністері жоқ сорпа мен жармаға дейін жеңілдетуге тура келеді. Содан кейін, баланың жаңа тағамға реакциясын бақылай отырып, мәзірге 1 өнімнен енгізіп отыруға болады. Ананың ішкен асы  2-3 сағат ішінде емшек сүтіне түседі. Әрі қарай, ол баланың асқазанына түседі.

Балалар коликасының жалпы алдын-алу шаралары

Баланы ауырсындыратын газ түзілуінің пайда болуы анасындағы метеоризмнің салдары болып табылады. Айырмашылығы: ересектерде процестер ауыртпалықсыз жүреді, ал 1-2 айлық балаларда олар ауырсынуды тудырады.

Аналардың ішектерінде газдар болмауы үшін тамақтануды түзету керек, витаминдер, минералдар, ферменттердің жеткілікті мөлшерін алу керек. Витаминдік кешендер денені барлық қажеттіліктермен қамтамасыз етуге көмектеседі. Мысалы-Доромарин.

Препараттың құрамында:

• A, B, C, D, E витаминдері – олар тағамның бөлінуі мен сіңу процестеріне қатысады.
• Жүйке-бұлшықет ұлпаларын құру үшін қажетті микро-макроэлементтер. Нәрестеге минералдар толық жеткізілсе, жүйке жүйесі тезірек «қалыптасады». Бұлшықет спазмы ертерек өтеді.

Балаларға арналған витаминдік кешендерді нәрестелерге 3 айдан кейін беруге болады. Оған дейін емізетін ана өзі үшін және нәресте үшін дәрумендер мен минералдарды тұтынуы керек.

Дұрыс тамақтану баланың коликасын әлсіретуге ғана көмектеспейді. Бұл баланың ағзасында органдардың, жүйелердің, ұлпалардың дұрыс қалыптасуына жағдай жасайды. Суық тию мен вирустық инфекцияларға қарсы иммунитетті қамтамасыз етеді. Бұл балалар ауруларының алдын-алудың сенімді әдісі болып табылады.