Балалардағы тамақ аллергиясы - кең таралған құбылыс. Ресей иммунология институтының мәліметтері бойынша халықтың 15% - дан 35% - на дейін аллергиядан зардап шегеді, аурудың ең белсенді өсуі балалар арасында байқалады. Аллергия - бұл иммундық жүйенің аллергеннің ағзаға енуіне дұрыс емес реакциясымен байланысты туындайтын патологиялық процесс. Балаларда пайда болатын тамақ аллергиясының себептері, белгілері және емі туралы көбірек сөйлесейік.
Себептері – неліктен ағза дұрыс әрекет етпейді?
Бала жаңа туылған кезде оның ас қорыту жүйесі толық жетілмеген. Нәрестелердегі асқазан-ішек жолдарының бүкіл жүйесі сыртқы ынталандыруларға өте сезімтал. Егер емізетін ана дұрыс тамақтанбаған болса немесе баланы жасанды тамақтандыруға ертерек ауыстырса, иммундық жүйе тағамдық қоздырғыштарға патологиялық жауап береді. Біз мұндай реакциялардың негізгі себептерін анықтаймыз, олар:
- Нәрестелердегі асқазан-ішек жолдарының физиологиялық ерекшеліктері, фермент жүйесінің жетілмегендігі.
- Жүктілік және лактация кезінде ананың дұрыс тамақтанбауы және жаман әдеттері.
- Емшекпен емізуден бас тарту: ана сүтімен бірге қажетті иммундық денелер баланың денесіне енеді. Баланы емшекпен емізу кезінде оның иммунитеті тезірек қалыптасады.
- Қосымша тағамдарды ерте немесе дұрыс енгізбеу.
- Тұқым қуалайтын бейімділік. Екі ата-ананың аллергиялық көңіл-күйімен баланың ауру қаупі 60% дейін екендігі дәлелденді.
- Қолайсыз экологиялық жағдайлар - ауаның, судың ластануы, өнеркәсіптік аудандарда тұру.
- Гигиенаға шамадан тыс қызығушылық: ата-аналар балаға «стерильді» жағдай жасауға тырысқанда, ағза қоршаған орта жағдайларына нашар бейімделеді.
Егде жастағы балаларда аллергендері бар өнімдер дұрыс емес иммундық реакцияны тудырады, біз олар туралы төменде талқылаймыз.
Тамақ аллергиясының белгілері
Тамақ аллергиясының белгілерін тану оңай емес. Ауру басқа аурулардың белгілеріне ұқсас келеді – диспепсия, энтерит, суық тию, жөргек дерматиті және терлеуден пайда болған бөртпелер ретінде қабылдануы мүмкін. Көбінесе балалардағы аллергенге ағзаның дұрыс емес реакциясы теріде пайда болатын реакциялармен көрінеді – бөртпе, құрғақ тері, қышу. Егер бұл белгілер болса, бала жылап, тітіркенеді. Ата-аналар баланың терісінің жағдайын мұқият қадағалап отыруы керек, бөртпе немесе қызару пайда болған кезде баланы дәрігерге көрсету керек.
Азық-түлік өнімдеріне терінің тұрақты реакциялары байқалса, балаға аллергиялық дерматит диагнозы қойылады.
Аллергенге дұрыс емес иммундық жауаптың белгілері тыныс алу жүйесі тарапынан да дамиды. Бұл жағдайда мұрынның ағуы және жөтел пайда болады, ол суық тиюге өте ұқсас. Бірақ вирусқа қарсы препараттар мен антибиотиктермен симптомдар емделмейді.
Аллергиялық конъюнктивиттің белгілері тамақ аллергендеріне жауап ретінде сирек кездеседі, көбінесе олар сыртқы ортадағы қоздырғыштармен байланысты – өсімдік тозаңы, үй жануарларымен байланыс, қарапайым тұрмыстық шаң.
Тағамға төзбеушіліктің жиі кездесетін көріністеріне тамақ инфекцияларынан және дерматиттен ажыратылуы тиіс энтеропатиялар жатады. Бөртпелер белгілі бір тері аумақтарында оқшауланады: ұрттарда, іште, бөкселерде, қол және аяқ иілімдері.
- Маңызды! Аллергияның ең қауіпті көрінісі– Квинкке ісінуі. Жағдай өткір және аллергенді қабылдағаннан кейін бірден дамиды. Баланың қабақтары, еріндері, тілі ісінеді, дауысы дірілдейді немесе жоғалады. Егер шұғыл көмек көрсетілмесе, анафилактикалық шок және тіпті өлім болуы мүмкін.
Сондықтан, балаларды тамақтандыруды кезінде кез-келген тәжірибелер жүргізу орынсыз, сіз нәрестелерді тамақтандыруға арналған медициналық ұсыныстарды мұқият қадағалап, қосымша тағамдарды дұрыс енгізуіңіз керек.
Ең танымал аллерген-өнімдер
Бір жасқа дейінгі нәрестелерде аллергиялық реакция тудыруы мүмкін өнімдерден бастайық, олардың тізімі төменде:
- Сиыр сүті. Баланың денесінде майлы және казеинге бай сиыр сүтін сіңіретін фермент жоқ. Ол 2 жылдан кейін ғана пайда болады. Сондықтан сиыр сүтін қолданған кезде сумен сұйылту керек, бірақ жасына сәйкес бейімделген арнайы сүт қоспаларын қолданған дұрыс.
- Жұмыртқа. Аллерген - бұл ақуыз, сондықтан қосымша тағам ретінде жұмыртқаның тек сарысы қолданылады. Ақуыз 2 жылдан кейін ғана тамақтануға енгізіледі.
- Балық. Ол 8 айдан кейін баланың диетасына енгізіледі және біртіндеп қана. Балықтың дозасы өте аз болуы керек, оны баланың мәзіріне енгізгеннен кейін оның жағдайын бақылаңыз.
- Құс еті және қызыл ет. Балалар үшін ең аллергенді - бұл ет сорпасы, өйткені оның құрамында көптеген экстрактивті заттар бар. Орташа аллергиялық өнімдерге сиыр еті мен тауық еті, ал төмен аллергенді өнімдерге қоян, күркетауық және майсыз шошқа еті жатады. Сондықтан, қосымша тамақ беріп бастаған кезде ең алдымен төмен аллергенді өнімдерден бастау қажет, күркетауық берген кезде оның терісін алып тастау керек.
Үлкен балалар үшін аллергияның қосымша «арандатушылары» болуы мүмкін:
- қызыл түсті көкөністер мен жемістер;
- цитрус және жүзім;
- бал және жаңғақтар;
- шоколад және какао;
- саңырауқұлақтар мен консервіленген тағамдар;
- фастфуд;
- теңіз өнімдері.
Тізімді жалғастыра беруге болады, аллергологтар аллергиялық реакция тудырмайтын өнім жоқ деп санайды. Сондықтан баланы қалай тамақтандыру керектігін мұқият қарастырыңыз және оны дұрыс жасаңыз.
Балалар аллергиясын емдеу және оның алдын-алу
Балалар аллергиясын емдеумен педиатрлар мен аллергологтар айналысады. Дәрі-дәрмекпен емдеу әрдайым қажет емес, кейде тамақ аллергиясы бар баланың тамақтануынан проблеманы туыдартын тағамдарды алып тастау жеткілікті. Сіздің балаңыздың ағзасы қай тамаққа дұрыс әрекет етпейтінін анықтау үшін тамақтану күнделігін жүргізу керек. Бұл қандай тағамдардың аллергия тудыратынын тез бақылауға көмектеседі. Дәрі-дәрмектерден антигистаминдер, гормоналды препараттар тағайындалады. Бұл дәрі-дәрмектерді өз бетіңізше қолдануға болмайды.
Аллергияға нақты диагноз қою үшін тері прик-тестілері қолданылады. Бір тест үшін 15 сынамаға дейін қолданылады.
Аурудың алдын-алу маңызды. Бұл тамақтандыру режимін сақтау және баланың иммунитетін нығайтудан тұрады. Тамаша иммуностимулятор болып табылатын табиғи өнім Доромарин. Бұл 40-тан астам пайдалы компоненттері бар қоңыр балдырлардан жасалатын витаминдік кешен. Құрамындағы А, В, С, D, Е дәрумендері, минералдар, микро-макро элементтер иммунитетті нығайтуға және баланың дұрыс дамуына ықпал етеді. Құрамындағы құнды Омега -3 қышқылдары айқын антиоксидантты және ісікке қарсы әсерге ие.
Доромариннің құрамы ерекше, оны нәрестелерге 3 айдан бастап қолдануға болады. Өнім аллергиялық реакцияларды тудырмайды, сонымен қатар теңіз кальцийінің жоғары болуына байланысты аллергияны жоюға көмектеседі. Композиция туралы толығырақ мына жерден оқыңыз: https://www.doromarine.kz/o-produkte/chto-takoe-doromarin.html. Доромарин синтетикалық витаминдік қоспалардан ерекшеленеді, ол табиғатпен үйлесімді арақатынаста жасалған табиғи компоненттердің арқасында жақсы сіңеді.
Аллергиясы бар балалардың саны жыл сайын артып келеді. Дәрігерлердің болжамдары көңілді көншітпейді: болжам бойынша, 2050 жылға қарай әлем халқының жартысы аллергиядан зардап шегеді. Сондықтан салауатты өмір салтын ұстаныңыз, оны насихаттаңыз, балаларға салауатты әдеттер қалыптастырыңыз, олардың иммунитетін күшейтіңіз. Осы жолда Доромарин сіздің сенімді көмекшіңіз.