Баланы шыңықтыру - бұл баланың сирек ауырып, инфекцияларға оңай төзуге мүмкіндік беретін қарапайым әрекеттер жиынтығы. Шынықтыру шаралары арқылы ағзаның суықтыққа тұрақтылығы күшейеді. Олар гипотермиядан кейін суық тиюге жол бермейді, бала тоңғаннан кейін, аязды ауамен дем алғаннан кейін, суық шырын ішкеннен кейін иммунитеттің төмендеуі аясында вирусты жұқтыру қаупін төмендетеді.

Шынығу күнделікті әдетке айналуы керек, мысалы, тіс тазалау және серуендеу секілді. Балаларды шыңықтыру дұрыс тамақтану, физикалық жаттығу, балалардың логикасын, моторикасын дамыту, санау, жазуды үйренумен қатар маңызды. Дені сау бала сирек ауырады. Оның ата-анасы уақытты балалар ауруханаларына, зертханаларға, клиникаларға баруға емес, өзара қарым-қатынасқа, балалармен ойнауға жұмсай алады.

Балалардың шыңықтырудың түрлері

Шыңықтыру қысқа мерзімде суық ауаның және судың әсерінен, және одан кейінгі жылынудан тұрады. Балалардың денсаулығы үшін келесі процедуралар тиімді:

• Денеге салқын суық суды толық немесе ішінара құю.
• Моншаға, бу бөлмесіне, саунаға бару, содан кейін салқын бассейнге, су қоймасына батыру.
• Балалар бассейнінде жүзу.
• Ауа ванналары деп аталатын суық ауаның баланың терісіне әсері.
• Климатотерапия деп аталатын салқын ауаны ингаляциялау. Бұған қыста сыртқы бөлмеде, ал жазда далада серуендеу және ұйықтау кіреді.

Балалар ауруларының және инфекциялардың тиімді алдын-алу үшін аталған процедуралардың бірнеше түрін таңдауыңыз керек – сумен шыңықтыру және серуендеу, немесе бассейн және жазда далада ұйықтау.

Балаларды шыңықтыру: негізгі қағидалар

Балалардың шыңықтырудың кез-келген түрі үшін оң мотивация, қауіпсіздік және кешенділік маңызды.

Жеке көзқарас және оң мотивация

Шыңықтыруға арналған жалпы ұсыныстардың ішінен ата-аналар балаға ең қолайлы нұсқаны таңдайды. Балаға ұнайтының және көңілінен шығатыңын таңдау қажет. Шыңықтыруды позитивті эмоциялармен  орындау маңызды. Сонда оның пайдасы максималды болады.

Жүйелілік

Балалардың шынығуы жүйелі түрде болуы тиіс. Күн сайын немесе күн ара, демалыс күндері мен мерекелерді қоса алғанда орындау керек. Мектептен тыс іс-шаралар мен балалар үйірмелеріне қатысу уақыты серуендеуге, спорттық және балалар ойындарына уақыт болатындай етіп жоспарлануы керек.

Қауіпсіздік

Балаларды шыңықтыру ақылға қонымды дәрежеде және қауіпсіз болуы керек. Суық суды денеге құюға болады, бірақ суық су айдынында ұзақ уақыт жүзбеңіз. Алғашқы қарда жалаң аяқ жүгіру жақсы, бірақ ұзақ уақыт бойы суық жерде жалаң аяқ жүру дұрыс емес.

Кешенділік

Шыңықтыруды иммунитетті қолдаудың басқа да факторлары - дұрыс тамақтанумен, физикалық қозғалыспен біріктіріп жүргізу керек. Кешенді тәсіл балалар ағзасының инфекцияларға, вирустарға, суыққа төзімділігі секілді нәтижелерді қамтамасыз етеді.

Дұрыс иммундық реакциялардың маңызды факторы – баланың ағзасына қажетті дәрумендер, минералдар, сүт қышқылы бактерияларының жеткілікті түсуі. Барлық қажетті дәрумендерді тамақпен бірге беру қиын. Бірақ сіз балаларға күнделікті дәрумендер бере аласыз, мысалы, Доромарин. Құрамында қоңыр балдырларға негізделген алма шырыны бар бұл кешеннің құрамында:

• A, B, C, D, E витаминдері – витамин тапшылығына қарсы;
• Қиыр Шығыс ламинариясынан және Трепанг сығындысынан алынған микро-макро элементтер және теңіз кальцийі, йод, марганец, темір, фосфор, бор, темір, калий, фосфор;
• полисахаридтер.

Доромарин құрамындағы барлық дәрумендер мен минералдар табиғи жолмен, химиялық синтезсіз алынады. Құрамындағы пайдалы заттар РФ Биотикалық Медицина Орталығымен расталған. Кешен иммундық реакциялардың жүруін қамтамасыз етеді, сергектікті, балалар денсаулығын қолдайды.

Балаларға арналған тиімді шыңықтыру процедуралары

Ең танымал шыңығу түрі – суық суды денеге құю.

Су процедуралары: су құю

Душта, ваннада кез-келген шомылуды денеге суық су құюмен аяқтау ұсынылады. Баланың суық сумен шыңығуды позитивті қабылдауы үшін, алғашында, ваннадағы суға қарағанда сәл салқын, орташа температурадағы сумен денесін сүрту және суды құюдан басталады.

• Алғашқы суды денеге құю үшін +26 ... +28 ºС су алыңыз.
• 1-2 аптадан кейін судың температурасын біртіндеп төмендетеді. Уақыт өте келе +18...+20 ºС (краннан ағатын суық судың температурасы) дейін жеткізіледі.

Суды денеге құю толық немесе ішінара болуы мүмкін. Алғашқы уақытта ішінара әсер етуден бастау керек:

• Қолға суды шынтаққа дейін құю керек.
• Аяқтың тобығы мен білектеріне су құйыңыз.
• 1-2 аптадан кейін құю аймағын көбейте аласыз. Қолдар мен аяқтардың бүкіл ұзындығына салқын су құйыңыз.
• Әрі қарай, баланың позитивті реакциясы кезінде дененің төменгі бөліктеріне– бөкселерге, ішке және аяқтарға су құюға болады.
• Бірнеше күн немесе бір аптадан кейін суықпен әсер ету аймағын кеңейтуге болады, жалпы денеге, аяқтар мен қолдарға суық су құйыңыз.

Ескерту: сумен шыңықтыру міндетті түрде баланың позитивті реакциясымен бірге жүруі керек. Баланы күштеп үйретуге болмайды.

Монша және бассейнде шомылу

Бу бөлмесінде болғаннан кейін суық су қоймасына түсу оңай. Бұл процедура балалардың иммунитетін арттырып қана қоймайды, сонымен қатар тамырлы реакцияларды да үйретеді.

Кез-келген жастағы балаларға моншадан кейін су қоймасына түсуге болады. Егер сіз шомылуды алғаш рет бастасаңыз, балаңызды біртіндеп сумен шыңығуға үйретіңіз.

• Бірінші рет барған кезде – бу бөлмесінен кейін суық бассейнге тізе немесе жамбас деңгейіне дейін кіріңіз.
• Келесіде – суға тереңірек, белдің деңгейіне дейін кіре аласыз.
• Одан әрі  – баланың қалауы бойынша кеудеге немесе мойынға дейін бассейнге кіруге немесе шомылуға болады.

Салқындағаннан кейін жылыну

Суық судың әсерінен кейін жылыну қажет. Суықтың / жылудың қарама-қарсы әсері қан ағымын арттырады, тамырлы реакцияларды жаттықтырады. Метаболизмді және токсиндерді жоюды тездетеді. Бауырды, қан тамырларын тазартады және баланың иммунитетін күшейтеді.

Жылыту процедуралары қандай болуы мүмкін:

• Моншаға барған кезде –  салқын бассейнге түскеннен кейін бала бу бөлмесіне кіре алады.
• Суық суды денеге құйғанда – теріні сәл қызарғанша түкті сүлгімен сүртеді.
• Таза ауада серуендеу кезінде – белсенді қозғалу, жүру, ашық ойындар ойнау қажет. Қозғалыс кезінде дененің ішкі жылынуын суық ауаға қарсы қою.
• Климатотерапия немесе таза ауада ұйықтау – ұйқы кезінде баланы жылы орап алу керек. Маусым бойынша бұл қыста көрпе және жазға арналған табиғи жүннен жасалған төсек болуы мүмкін.

Ескерту: климатотерапиямен шыңықтыру мысалы – далада жаңа туған нәрестемен серуендеу, балконда арбашада ұйықтау. Педиатрлар аналар мен балаларға далада кемінде 2 сағат болуды ұсынады.

Балаларды неліктен шыңықтыру керек

Бала ағзасының суықтың қысқа мерзімді әсеріне алғашқы реакциясы-тамырлардың тарылуы, терінің бозаруы. Бірнеше минуттан кейін бейімделудің келесі кезеңі басталады – тамырлар кеңейеді, қан ағымы күшейеді, тері қызарады. Бұл зат алмасуды белсендіреді. Егер суық ұзаққа созылса, дене күш қорларын азайтады, тамырлар қайтадан тарылып, тері бозарады.

Күнделікті шыңықтыру бейімделу реакциясын жаттықтыруға мүмкіндік береді. Балалар ағзасы салқын ауаның әсерінен қан ағымын едәуір арттыратын болады.

Шыңықтырудың болмауы бейімделу реакциясының әлсіреуіне әкеледі. Содан кейін тіпті аздап салқындату тамырлардың тарылуына, қан ағымының төмендеуіне әкеледі. Бұл тыныс алу жолдарының шырышты қабаттарының иммунитетін төмендетеді, маусымдық вирустарды жұқтыруға жағдай жасайды.