Адамның тамақтануында балық маңызды орын алады. Ол ет өнімдеріне лайықты бәсекелестікке ие, оңай сіңеді, құрамында көптеген құнды микро-макро элементтер, ақуыздар мен қажетті май қышқылдары, дәрумендер бар. Балықтың ми қызметіне, жүрек пен қан тамырларының жұмысына, көру қабілетіне, сүйектер мен бұлшықеттердің өсуіне тигізетін пайдасы жоғары болғандықтан, балалардың тамақтануында балықты міндетті түрде қосу керек. Балалардың қай жасынан бастап мәзірге балықты қосуға болатынын, нәрестеге қандай түрлерін ұсыну керектігін және балаға балық тағамдарын қалай дұрыс дайындау керектігін толығырақ талқылаймыз.

Балалаларға балық қандай пайда береді

Балалар тез өседі, сондықтан олардың қоректік заттарға деген қажеттілігі ересектерге қарағанда жоғары. Балық өнімдерінде кездесетін негізгі пайдалы элементтерді тізімдейміз:

1. Ақуыздар мен аминқышқылдары. Балаға жаңа жасушалар үшін «құрылыс» материалы ретінде қажет, ет өнімдеріндегі ақуыздарға қарағанда тез сіңеді.
2. Кальций. Қаңқаның өсуі мен қалыптасуына, тістер мен бұлшықеттердің күйіне жауап береді, жүйке жүйесін ынталандырады, қанның ұюы мен қан қысымына әсер етеді.
3. Фосфор. Витаминдердің сіңуіне көмектеседі, жаңа жасушалардың бөлінуі мен түзілу процестеріне қатысады, көмірсулар, ақуыздар, фосфор-кальций алмасуына қатысады.
4. Йод. Баланың толық дамуы мен өсуі үшін қажет, май, ақуыз және көмірсулар алмасуына қатысады. Қалқанша безінің гормондарында бар, олар бүкіл ағзаның жұмысын үйлестіреді, мидың белсенділігі мен ақыл-ойды ынталандырады.
5. Селен. Бала ағзасына негізгі антиоксидант және еркін радикалдармен «күрескер» ретінде қажет. Қалқанша безінің жұмысына, мидың, жүректің, жүйке жүйесінің қызметіне әсер етеді. Қатерлі ісік пен кенеттен өлім синдромының алдын-алу үшін маңызды.
6. Мырыш. Бұлшықеттің өсуін ынталандырады, дәм мен иіс сезу қабілетіне әсер етеді, иммундық жүйені нығайтады, терінің қалпына келуіне ықпал етеді, вирустар мен патогендік агенттермен күреседі.
7. Фтор. Тіс саулығы үшін жауап береді, тіс эмалын нығайтады, ауыз қуысы ауруларынан қорғайды.
8. Темір. Оттегінің органдар мен ұлпаларға тасымалдануына жауап береді, метаболизмді реттейді, калорияларды энергияға айналдырады. Иммундық жүйені нығайтады, токсиндерді жояды. Темірдің жетіспеушілігі анемияға әкеледі.
9. Магний. Бұл минерал жүктілік кезінде ұрықтың дұрыс дамуы үшін маңызды, стресске қарсы тұруға көмектеседі, метаболизм процестеріне қатысады және ақыл-ойды дамытады.
10. Балықтың құрамындағы A, B, C, D, E, PP, K, ниацин және Д витаминдері өнімді аса пайдалы етеді.
11. Омега 3, Омега 6 майлы полиқанықпаған қышқылдары, құнды антиоксиданттар болып табылады, олар жүрек, қан тамырлары, бауыр, баланың өсуі мен толық дамуы, иммунитетті нығайту үшін қажет.

Балық ет өнімдеріне қарағанда аз калориялы, сондықтан артық салмағы бар балаларды тамақтандыру үшін өте жақсы.

Балаларға балықтың қандай түрлерін берген дұрыс және қай уақыттан бастап

Балалар 8 айға  толғаннан кейін тамақтануына балық енгізіледі. Егер бала аллергияға бейім болса, енгізу мерзімі 2 жылға дейін шегіндірілуі мүмкін. Кестеде біз сау балалардың күнделікті тұтыну мөлшерін көрсеттік.

Жасы	8 – 12 ай	1 - 3 жас	4 – 7 жас	8 – 14 жас	14 жастан жоғары
Көлемі, грамм	5 - 30	30-50	50 - 70	70 - 100	100 - 130

Диетологтар балықты диетаға біртіндеп енгізуді және аптасына 1-2 рет тұтынуды ұсынады. Алғашқы танысу үшін майы аз теңіз немесе мұхиттық түрлерді таңданыз – минтай, наваг, треска, скумбрия, хек. Теңіз өнімдері тұщы су өзендерімен салыстырғанда экологиялық таза болып саналады. Және олардың етінде сүйектер аз, сондықтан балалар тағамдарын дайындау үшін оны пайдалану оңайырақ.

1,5 жастан бастап балықтың орташа майлы түрлерін жеу рұқсат етіледі -сом, лосось, теңіз алабұғасы және тұқы. Норманы анықтау оңай: балық мөлшері баланың жұдырығының мөлшеріне тең. Майлы сорттар 3 жастан кейін балалар тағамына енгізіледі – құнысбалық, скумбрия, майшабақ, ақсерке. 3 жастан кейін балаларға аздап қызыл балық беріледі, ал жас балалар үшін ақ балық түрлеріне артықшылық беріледі.

Бала балықты ұнатып жеуі үшін қалай берген дұрыс

Ата-аналар кейде дәрігерге нәресте балық тағамдарынан үзілді-кесілді бас тартады деп шағымданады. Бұл түсінікті жағдай, егер анасы мен әкесі теңіз өнімдерін ұнатпайтын болса, бала үшін жаңа тағамның қызықты болуы екіталай. Егер өзен мен теңіз өнімдері отбасының тамақтануында болса және ананың жүктілігі кезінде алынып тасталмаса, нәресте жаңа тағамды оңай қабылдайды.

Балық тағамдарын біртіндеп енгізе бастаңыз, балық етінің езбесін көкөніс езбесімен араластырыңыз. Ұсынылатын дайындау әдістері – қыздырып пісіру, қайнату, буда пісіру. Балық етін осы әдістердің бірімен пісірі алыңыз, содан кейін езбеге қосыңыз.

Кішкентай амалдар

Кәдімгі балық котлеті балаға ұнамайды ма? Балықтың иісі мен дәмін «жасыруды» ұсынамыз. Бұл мақсатта келесі әдістер көмектеседі:

• ірімшік-қаймақ қыртысы. Балық етін пісіру табағына салыңыз, қаймақ құйыңыз, ірімшік себіңіз және пісіріңіз;
• ақ ұн тұздығы. Егер бала тұздықтар мен қатықтарды жақсы көретін болса - ақ тұздықтың астындағы балық еті өте ұтымды;
• рагу. Картоп, сәбіз, қырыққабатты балықтың кішкене ет кесектерімен бірге бұқтыру керек;
• балық қосылған құймақ пен пирогтарды көкөністермен, жұмыртқамен толтыру арқылы дайындауға болады;
• Балық бәліші өте керемет дәмді тамақ, онда тартылған балық етіне көкөністер қосылып, нан түрінде қалыптастырылып бәліш жасалады, пісіру табасында пісіріледі. Мұндай тартылған ет 1:3 қатынасында сүзбемен (таң қалмаңыз!) өте жақсы үйлеседі, ол шикі массаға қосылады.

Жоғарыда айтылған және өзге де амалдар балаға балықты жегізуге көмектеспесе,  бала тағамнан үзілді-кесілді бас тартса, оны мәжбүрлемеңіз. Педиатрмен және диетологпен кеңесіңіз, балалар мәзіріндегі қоректік заттардың тепе-теңдігін реттеңіз.

«Доромарин» витаминдік кешені

«Доромарин» табиғи өнімімен танысу - бұл мәзірдегі балыққа тамаша балама. Қоңыр балдырлар негізінде дайындалған витаминдік кешен барлық жастағы балалар үшін тағамдық құндылығы мен пайдалылығынан кем түспейді. Қосымша тағамдағы балықтан айырмашылығы, Доромаринді 3 айдан бастап ішуге рұқсат етілген. Аллергия тудырмайды, қарсы көрсетілімдері жоқ. «Доромарин» қабылдау биотехнологтың бақылауымен жүзеге асырылады, ол қабылдау режимін сіздің балаңыздың жеке қажеттіліктеріне сәйкес реттейді.

Иммунитетті нығайту және витамин тапшылығын жою, суық тию мен басқа аурулардың алдын алу, метаболизм процестерін, көру қабілеті мен есте сақтауды жақсарту – мұның бәріне «Доромарин» арқылы қол жеткізуге болады. Табиғи жеміс шырыны қосылып дайындалған өнім жағымды дәм мен иіске ие, балаларға өте ұнайды. Құрамы туралы толығырақ мына жерден біліңіз: https://www.doromarine.kz/o-produkte/chto-takoe-doromarin.html. «Доромарин» туралы пікірлер тек оң, өнім Биотикалық Медицина Орталығымен мақұлданған және аккредиттеу куәлігі бар.

Балалар үшін балық өнімдерінің маңыздылығы туралы әңгімелестік. Естеріңізге сала кетейік, балық жерорта теңізі диетасының негізі болып табылады, ол ағзаны жасартады, жүрек пен қан тамырларын нығайтады, өмірді ұзартады. Сондықтан балықты отбасылық тамақтануға үнемі қосыңыз. Тек экологиялық таза өнімдерді сатып алыңыз, дұрыс тамақтану – толық, сәтті және жарқын өмірдің негізі.