Барлық ата-аналардың өмірі өз балаларының денсаулығына қамқорлық танытумен өтеді. Сол себептен әкелері мен аналары баласы туылғаннан оларды жақсылап күтіп, толыққанды тамақтандырғысы келеді. Алайда мұның барлығы балақайларды түрлі патологиялардан сақтап қала алмайды.  Өсіп келе жатқан ағзаға қан түзілу жүйесінің мәселелері жағымсыз әсер етеді, оның ішіндегі ең қауіптісі анемия болып табылады. 

Балаларда анемияның пайда болу себептері

Өкінішке орай, мұндай мәселе мектепке дейінгі балалардың 50% кездеседі екен. Ұзақ уақыт бойы емделгеннен кейін балалардың жартысы аурудан айығып, 1 сыныпқа баратын ұлдар мен қыз балаларда бұл диагноз шамамен 15% сақталады.

Терапевттер оларды жас ерекшелігіне қарай бөліп, бұл қауіпті аурудың пайда болуының бірнеше себептерін көрсетеді. Оны кестеден қарау оңайырақ болады.

Анемия – бұл негізінде ұлпалар мен жасушаларды оттегімен қамтамасыз ету кезеңінде болатын мәселе екенін ата-аналар түсіне бермейді. Көбінесе мұндай ауытқу эритроциттер деңгейінің төмендеуінен болады. Оларды темірі бар ақуызды ағза ұлпаларына тасымалдайтын көлікпен салыстыруға болады. Медицинада ол гемоглобин деген атпен белгілі, ол оттегіні жасушаларға жіберетін маңызды қызмет атқарады. Егер эритроциттер азайып кетсе, ағза оттегінің жетіспеушілігін қатты сезетін болады. Емделуді кейінге қалдыра берсеңіз, бұл жасушалар мен ұлпаларға қатты соққы болады.

Балалар анемиясының топтастырылуы

Анемия туралы сөз қозғалғанда, кез келген жастағы балалар автоматты түрде бірден қауіп тобына кіреді. Бұл аурудың өте кең көлемде таралғанына және бұл тақырыпта ақпараттың көптігіне қарамастан, ата-аналар бұл мәселені онша түсіне бермейді. Балаларда бұл аурудың неше түрі болатынын білмейтіндіктен, әкелері мен аналары темір тапшылығынан болатын анемия туралы ғана айтады. Педиатрлар оларды төмендегідей топтастырады:

• темір тапшылықты (бала қанындағы темірдеңгейінің күрт төмендеуі);
• фолий тапшылықты (талдау жасалғаннан кейін фолий қышқылының жетіспеушілігі анықталады); 
• пернициоздық анемия (цианокобаламин – зат алмасу әрекеттеріне қатысатын зат тапшылығы арқылы білінеді); 
• гемолиздік анемия (бұндай мәселемен кездесетін балалардың эритроциттері сақталмайды, өзінің негізгі қызметін орындамай, құрамдас бөліктерге бөлініп кетеді); 
• гипоплазиялық (аурудың бұл түрі ең ауыры болып саналады, себебі ол бас миының патологиясымен байланысты).

Көбінесе балаларда темір тапшылықты анемия байқалады. Диагноз қою мен терапия сызбасын тек дәрігер жасай алады, бірақ кез келген ата-ана анемия белгілерін білулері керек. Белгілері байқала салысымен, педиатрға жүгіну қажет.

Балалар анемиясының белгілері

Кез келген ана баласының денсаулығы болмай тұрғанын бірден сезеді. Ал анемия белгілерін ата-аналар жиі байқамай қалады, себебі аурудың жасырын сатысын «көзбен көріп» анықтау мүмкін емес.

Төмендегідей жағдайлар орын алса, бұл қандағы  темір тапшылығын білдіретін себептер болуы мүмкін:

Тері қабаттарының бозғылдығы

Баланың терісі бозарыңқы болады. Тері шаршап, құрғақ болып кетеді, оны «жарғақ тәрізді» деп айтуға болады. Оған қоса тырнақтар сына бастайды, ал алақандар мен табанда қатты ауыратын тіліктер пайда болады. Әдетте гемоглабин тапшылығымен сипатталатын мұндай белгілерді ата-аналар бірден байқайды.

Иммундық жүйе жұмысындағы ауытқулар

Бала қанындағы темір деңгейінің төмендеп кетуі бірден иммунитетке әсер етеді. Ол әлсіреп, ағзаға вирустар мен бактериялар ене бастайды. Соның нәтижесінде балаларда энтеровирустық инфекциялар пайда болады, жеген балмұздағынан бірден тамағы ұстайды, кішкене жел соқса, жөтел басталады.

Әлсіздік және ашушаңдық

Темір тапшылығынан болатын анемия баланың ұйқысына да әсер етеді. Күні бойы белсенді болмаған бала, әр нәрсеге ашуланып, қыңырлық танытады, түнгі уақытта ұйықтай алмай қиналады. Бұл тез шаршау мен әлсіреуге дейін алып келеді.

Асқорыту жүйесі жұмысының бұзылуы

Асқорыту жүйелерінің бұзылуынан болған аурулар да анемия тудыруы мүмкін. Оларға асқорыту жүйелерінің қызметіндегі ақауларды жатқызады. Баланың іші қатады, диарея болады, құсқысы келеді, лоқсиды. Тәбеті кәдімгідей төмендеп, біртүрлі нәрселерді, мысалы – утас, топырақ, бор жегісі келеді. Мұның барлығы – ағзадағы темір тапшылығының нақты белгісі.

Гипотония

Анемияның барлық түрлері артериялық қысымның төмендеуіне әкеледі. Балаңыз басының ауырғанын, құлағының шуылдайтынын және басының айналатынын айтып шағымданады. Гемоглабин көрсеткіштерінің төмендеуінен талып қалуы да мүмкін.

Жүрек-қантамыр жүйелерінің аурулары

Егер балаңыздың ешқашан жүрегі ауырмаса, бірақ соңғы уақытта демікпе және тахикардиямен соқтығысса, онда анемиясы болуы мүмкін. Жүрек аурын емдеудің орнына, бұл жерде қандағы эритроциттер деңгейін қалпына келтіру керек.

Балалар анемиясының диагностикасы

Егер ауруды асқындырып алмасаңыз, балалар қанындағы темір тапшылығы мәселесін жылдам шешуге болады. Диагноз уақытында және дұрыс қойылса, анемияны емдеу жеңіл өтеді. Тек белгілері ғана оны нақтылап немесе жоққа шығара алмайды. Сол себептен ауру диагностикасы қажет болады, ол үшін:

• педиатрға бару;
• гематологқа көріну; 
• талдау жасауға жолдама алу керек болады.

Анемияға күдіктенетін болсаңыз, дәрігер екі қан талдауын тағайындайды:

• жалпы (ол бойынша гемоглобин мен эритроциттер деңгейі, сонымен қатар түсті көрсеткіштер бақыланады);
• биохимия (педиатр немесе гематолог ферритин, сарысулық темір мен эритропоэтин мөлшерін тексереді).

Жағдай қиын болса, тағы бір сараптама – нәжіс сараптамасын өткізу керек болады. Оның нәтижесінен дәрігер эритроциттер қоспасын бақылайды.

Балалар анемиясын емдеу

Осындай диагноз қойылған балалардың ата-аналары кешенді емдеуге дайын болулары керек. Тек осы жағдайға ғана емдеу тиімді болады, барлық белгілері бейтараптанып, балаңыз тез күш жинап алады. Төменде келтірілген кеңестерді толық орындай отырып, гемоглабин деңгейін жоғарылатуға болады.

Өмір салты мен күн тәртібін өзгерту

Қазіргі қоғамда өмір сүріп жатқан балалардың қозғалыс белсенділігі өте төмен. Олар күні бойы компьютердің алдында отырады, далаға шықпайды десек те болады. Анемияны емдеу үшін, аналар өз балаларының өмір сүру салттарын толықтай өзгертулері керек.

Бала ұйқыға белгілі бір уақытта жатып, белгілі бір уақытта оянуы тиіс. Оған оттегі көп қажет екенін ескере отырып, күн тәртібіне далада қыдыру мен таза ауада ойнау тәртібін енгізіңіз. Физикалық күш ұлпалар мен ағза жасушаларының оттегілік алмасуына жақсы әсер етеді.

Массаж бен шынықтыру да артық болмайды. Суық тигізіп және  иммунитетті одан ары әлсіретіп алмас үшін, оларды ақырындап бастау керек.

Диета таңдау

Барлық ата-аналар өз балалары үшін ең жақсыны бергісі келеді, сол себептен де телефондардың жаңа үлгісін және компьютерлік ойындардың жаңа түрлерін алып береді, ал тамақтану сапасы аналар мен әкелеріміздің тарапынан онша бақыланбайтын секілді.

Анемияның кез келген түрін емдеу мен оның алдын алу үшін баланың тамақтануы теңгерімді болуы тиіс. Оған жиі төменде көрсетілген өнімдерді қосу қажет:

• бұршақ тұқымдастар;
• қызыл ет;
• субөнімдер;
• тауық пен үндік;
• сарыуыз;
• кептірілген жемістер;
• алмалар;
• итмұрын;
• балық;
• теңіз өнімдері.

Балаларына беретін тамақтары әртүрлі болу үшін аналар біраз тер төгуі керек. Сондықтан ас мәзірін алдын ала, бір немесе екі аптаға ойластырған жөн.

Ағзаны күту

Бұл ауруды терапевттер құрамында темірі бар дәрі-дәрмектерсіз емдемейді. Аурудың кез келген деңгейінде осы дәрілерді балаға жазып береді. Тура осы тағайындаулар жайлы аналар көп уайымдап жатады, себебі олардың басым бөлігі әлі толыққанды дамымаған бала ағзасы үшін жағымсыз әсер ететін, ұзақ уақыт химия қабылдау болып табылады.

Тек диета ұстау мен күн тәртібін өзгерту арқылы анемиядан құтыла алмайтын жағдайда не істеуге болады? Бұл жерде табиғи негіздегі балаларға арналған дәрумендер кешені аналарға көмекке келеді. Гемоглабин деңгейін қалпына келтіруде ең тиімді болғаны – ол Доромарин. 

Кү сайын осы табиғи емдеу алдын-алу өнімі туралы ата-аналар жақсы пікірлерін жазуда. Сол себептен, анемиямен күресу құралдарын сипаттағанда, оны назардан тыс қалдыра алмадық.

Доромарин деген нені білдіреді? Ең бастысы, ол балаларға арналған толықтай табиғи кешен. Оның құрамында зиянды химия жоқ. Өздеріңіз қараңыздар:

• ангустат ламинариясы;
• трепанг сығындысы;
• теңіз кальциі;
• жеміс шырыны.

Аталған құрамдас бөліктер анемияны емдеу мен оның алдын алу үшін өз үлестерін қосады. Мысалы,  ангустат ламинариясы баға жетпес альгин қышқылы мен  полисахарид фукоиданнан тұратын табиғи асыл қазына болып табылады. Олар ағзаның керемет күш жинауына көмектеседі, оның барлық ұлпалары мен органдарын және жүйелерін ашады.  Суда еритін  дәрумендерге  қарағанда трепанг сығындысында фолий қышқылы көп. Сондықтан ол анемияның кез келген түрін емдеуде пайдалы болады.  Теңіз кальциі сүйектер мен тістің қатаюы, ал дәрумендер кешені ағзаның темірді сіңіруі үшін қажет.

Доромарин Ресей территориясының аумағында өндіріледі және 3 жастан 16 жасқа дейінгі балаларға арналған. Аналар оны «иммунитетке арналған дәрумен» деп атайды, себебі анемияны емдеуден басқа, суық тию ауруларының азаюына көмектеседі, асқорытуды жақсартады, баланың ұйқысын жақсартады,  қалтырау мен бас ауруларын жояды. Доромаринді дәрумендер кешені ретінде алған ата-аналар оның балалар денсаулығы мен олардың қуанышты сәттерін ұзартатын керемет көмекші екенін айтуда.

Ата-аналарға кеңес

Ауырып ем іздегенше, әрине ауырмайтын жол іздеген абзал. Бұл жайлы педиатрлар қашанда есімізге салады, бірақ әңгіме анемия туралы болғанда бұл жүз пайыз дұрыс болады. Себебі бұл аурумен ауырсаңыз, денсаулыққа байланысты көптеген мәселелер туындайтыны рас. Олар:

• баспа, ЖРВИ, бронхит, өкпенің қабынуы;
• тәбеттің төмендеуі;
• іш қатуы;
• асқорытудың бұзылуы;
• салмақты аз жинау;
• жиі терлеу;
• ашушаңдық;
• ұйқының бұзылуы және қайта-қайта ояну.

Гемоглабин мөлшері қалпына келгеннен кейін де, жоғарыда аталған мәселелерді емдеу ұзақ уақытты талап етеді. Сондықтан қамқор ата-аналар үшін оның алдын алу оңай. Олар мәселелердің алдын алып, балаларына Доромарин табиғи алдын-алу өнімін береді.

Оны ұзақ уақыт қабылдаған дұрыс. Ата-аналардың өз балаларына деген осындай қамқорлығының арқасында, дәрумендік кешен ағза жұмысын толық қалпына келтіріп, оның ауруларға қарсы мықты қорған болуын қамтамасыз етеді. Доромаринді үнемі қабылдайтын балаларда анемия болмайды, ал антибиотиктермен емдеу деген нәрсені ата-аналар білмейді де.

Дені сау бала өсіру – бұл қамқоршы ананың басты мақсаты. Бұл үшін сіздердің қолдарыңызда  баланы қорғайтын басты қару – табиғи емдеу алдын-алу өнімі бар. Бұл өнім сізде де болсын, сонда балаңыздың медициналық картасында туған күні мен алған екпелері жазылған бір-екі бет қана болады.

Анемия себептері - Дәрігер Комаровский