Балалардағы қант диабетін топтастыру

Балалар диабеті деп ұйқы безі жұмысының бұзылуы себебінен болатын созылмалы жағдайды айтамыз. Аталған ауру түрі кең тараған – ол кездесуі жағынан екінші орынды алады. Дұрыс ем қабылдамаған жағдайда, баланың органдары мен жүйелерінің жұмысы бұзылып, мүгедектікке дейін жеткізуі мүмкін.

Бұл ауру түрін қалыптасу негізіне қарай бөлуге болады:

• Алғашқы – немесе нағыз;
• Екінші – немесесимптомдық – эндокриндік жүйе қызметі жағынан ауытқудың болуына немесе бала анемнезінің басқа да патологияларына байланысты пайда болады.

Алғашқы қант диабетін төмендегідей түрлерге бөлінеді:

• Қант диабетінің 1-ші түрі – инсулинге тәуелді, инсулин өнімінің төмендеуімен сипатталады. Кей кездері ол мүлде өндірілмей қалады;
• Қант диабетінің 2-ші түрі — инсулинге тәуелді емес – ағзаға түсетін глюкозаны сіңіру мүмкіндігінің болмауымен сипатталады.

Диабет түрлері:

• Теңгерілген – оны ерте сатысында анықтап, балаға уақытында көмек көрсетілсе, глюкоза деңгейін қалыпқа келтіруге болады;
• Шала теңгерілген — ауыратын баладағы глюкоза деңгейі қалыпты көрсеткіштен біраз ерекшеленеді;
• Теңгерілмеген – баланың көмірсулық алмасуында үлкен ауытқулар байқалады – мұндай жағдайдың терапиясы өте қиын болады және емделуге ұзақ уақыт керек.

Ауырлық дәрежесіне қарай диабеттің мынадай түрлері кездеседі:

• Жеңіл – белгілері мүлде байқалмайды, глюкоза көрсеткіштері – 8 ммоль/л дейін;
• Орта – баланың жағдайында ауытқулар болады, сонымен бірге глюкоза көрсеткіштері – 12 ммоль/л төмен;
• Ауыр түрі – бұл түрі созылмалы түрге айналып кетуімен қауіпті, себебі глюкоза деңгейі өте жоғары болады – 14 ммоль/л және одан жоғары;
• Асқынған түрі – баланың жағдайы өте қиын, ол басқа ауру түрлерін де асқындырады, сонымен бірге қандағы глюкоза деңгейі – 25 ммоль/л.

Жаңа туған нәрестелерде де қант диабеті болуы мүмкін – олар мынадай түрлерге бөлінеді:

• Өткінші – уақытша жағдайға байланысты ауысады, 3 айға қарай белгілері ақырындап кетіп, бір жасқа толғанда мүлде жойылып кетеді. Алайда бұл патологияның болашақта қайтадан пайда болуы мүмкін – сондықтан ата-аналары үнемі баласының қан талдауларын бақылап, қандай жағдай болмасын олардан бас тартпаулары керек;
• Ұзақ сақталатын – терапиямен емдеуге келмейді және баланың ағзасындағы инсулинді теріге енгізу арқылы жасанды түрде ұстап тұру керек.

Балаларда қант диабетінің пайда болу себептері

Бірінші және екінші түрдегі қан диабетінің ең алғашқы себебі мен мазмұны ұйқы безі қызметінің бұзылуында болады. Бұл орган ішкі және сыртқы секрецияға жатады. Оның басты қызметтері:

• • Асқорыту кезіндегі қажетті ферменттер негізінде ұйқы безі шырынының бөлінуі;
  • Инсулин өндірілуі;
  • Ағзада майлардың, көмірсулардың және ақуыздар алмасуының реттелуі.

Егер 1 түрдегі диабет – инсулин тапшылығы туралы айтатын болсақ – аурудың негізгі көзі аутоиммундық әрекет болып табылады. Ол кезде инсулин өндіретін (асқазан астында орналасқан) бета-жасушалардың бұзылуы орын алады және олар толықтай бөгеттеліп қалады.

Назар аударыңыз! Қарастырып отырған патологияның ең басты және алғашқы белгісі ретінде мамандар генетикалық бейімділікті айтады. Бұл қанында осындай мәселе бар екенін білетін ата-аналарды елеңдететіні сөзсіз, олар глюкоза деңгейін тексерту үшін баласының қанын өткізіп, оны жіті бақылауға алғандары жөн.  

Патологияның қалыптасуының басқа да себептері:

• Микроағзалардың әсері – цитомегаловирус тобының вирустары, энтеровирустар, Коксаки вирусы, герпес вирустары, көкжөтел вирусы, паротит, қызылша, желшешек;
• Балада аутоиммунды аурулардың болуы – ол кезде иммундық жүйе ұйқы безіне кері әсерін тигізеді - арнайы денелер орган құрылымын иммунитетті бұзуы;
• Вирустардың бауырды зақымдауы;
• Ерте жаста қалыптасқан қатерлі ісіктер;
• Несеп шығару жолдарының жіті және созылмалы инфекциялық зақымдары;
• Ұйқы безінің зақымдалуы немесе басқа да салдарлары.

Маңызды! Склеродермия, құздамалық артрит, қызыл жегі және акромегалия, уытты жемсау мен панкреатит те қант диабетін тудырады. Бұл аталғандардан басқа, патологияның пайда болу себептеріне Иценко-Кушинг, Даун, Клайнфельтер синдромдары жатады. 

Балалар диабетін тудырушы факторлар:

• Дене салмағының шамадан тыс өсуіне әкелетін артық тамақ ішу. Бұл топқа ата-аналар тарапынан баланы тамақтандыру ережелерінің дұрыс сақталмауын жатқызуға болады. Құрамында көмірсулар көп кездесетін тамақтарды күнделікті тұтыну - семіруге әкеліп, салдарынан диабет пайда болады;
• Баланың физикалық белсенділігінің төмен болуы, таза ауаға сирек шығуы, еңбек пен демалыс тәртібінің бұзылуы;
• Емдеу дәрігерінің бақылауынсыз көп дәрі ішу;
• Баланың күйзеліске түсуі;
• Жасанды немесе аралас тамақтану;
• Бала анемнезіне ота жасалуы;
• Қаймағы алынбаған сиыр сүтін ішу.

Диабеттің бірінші түрінің белгілі бір жас ерекшелігіне байланысы жоқ. Аутоиммундық қант диабетін балалар ауруы деп санайды – негізінен балабақшаға, мектепке баратын балалар мен жасөспірімдік шақтағы балалар жиі шалдығады.

Бір жасқа дейінгі және ересек (16-18 жас) балаларда қант диабетінің  1  түрі өте сирек кездеседі.

Екінші түрдегі қант диабеті жастары келген адамдарға тән – алайда соңғы кездері ол балаларда да жиі кездесіп жүр. Оның да өзіндік даму себептері бар:
• Ұйқы безі жұмысының бұзылуына әкеліп соғатын жиі асқынатын панкреатит;
• Ағзаның инсулинге дұрыс реакция бермеуі;
• Жас ерекшелігі – көбіне диабеттің бұл түрі 40 жастан асқан адамдарда болады;
• Генетикалық бейімділік;
• Артық тамақтану, дене салмағының артуы. 2 түрдегі қант диабетін сонымен қатар «толық адамдар ауруы» деп те атайды.
Бұл ауру кеңінен таралған – ол шамамен 90% құрайды.

Балалардағы қант диабетінің белгілері

Екі түрдегі қант диабетінде де бірдей белгілер болады. Аурудың бастапқы сатысында баланың жалпы әлсіздігін, жайсыздығын байқауға болады. Патология дамуына қарай өте қатты терлеу мен терінің қышуы байқалады. Сонымен бірге ол орташа немесе қатты болуы мүмкін, бұл кішкентай науқастың мазасыздануы мен ұйқысының бұзылуына әкеліп соғады. Аталған белгілерді тікелей қант диабетінің белгілері деп айтуға келмейді, яғни, олар басқа аурулар кезінде де байқалуы мүмкін.

Егер бала түн ішінде жиі дәретке барса – ата-аналары бұған көңіл аударулары қажет. Мұның себебі қатты және үнемі шөлдеу болып табылады – бала жиі су ішеді. Сонымен бірге баланың қарны ашып тұрғандай болады, тәбеті ашылып, асқорыту жүйесі тарапынан лоқсу, одан ары құсу байқалады.

Қайта-қайта су ішкеніне қарамастан, баланың ауыз қуысы құрғақ болып тұрады, бұған ауыздағы металл дәмі қосылады – бұл кезде ауыздан шығатын иіс жібіп кеткен алманыкіне ұқсайды.

Баланың белсенділігі төмен болғандықтан, ол жылдам артық салмақ жинай бастайды, сонымен бірге қысым мен баланың дене қызуы ауытқып тұрады. Көздің көруі нашарлайды – аурудың бастапқы сатысында көру қабілеті төмендесе, кейін алдындағы бейне бұлдырайтын жағдайға дейін жетеді.

Сондай-ақ баланың иммунитетітөмендеп, сүйектерінің беріктігі әлсірейді.

Маңызды! Әсіресе ата-аналар жаңа туған сәбилерге аса назар аудару керек, себебі олар жағдайларының нашар екенін және қай жері ауырып тұрғанын айта алмайды. Баланы қадағалап отыру қажет, тамақтандыру тәртібін сақтап, қан талдауларын өткізуден қашпау керек.

Асқынуы

Аурудың асқыну атеросклероз, инсульт, жүрек ишемиясы болып табылады. Бауыр мен бүйрек, бас миы тарапынан ауытқулар пайда болады. Балалардың дамуы тежеліп, оқуда артта қалады. Қантамырлық зақымдану салдарынан аяқтарда жаралар жиі пайда болып, көздің көруі төмендейді.

Балалардағы қант диабетін диагностикалау

Аталған диагнозды қою педиатрлар мен эндокринологтарға еш қиындық тудырмайды. Мамандарға көмекке зертханалық және құралдық диагностика тәсілдері көмекке келеді, олар жоғары ақпаратқа ие. Оларға төмендегілер жатады:

• Жалпы қан талдауы және биохимия талдауы;
• Жалпы несеп талдауы;
• Иммунологиялық зерттеулер;
• Гормондарға қан тапсыру;
• КТ, МРТ;
• Органдар УДЗ;
• Қантамырларды зерттеу.

Балалардағы қант диабетін емдеу

Міндетті түрде диета сақталады және арнайы дәрілер ішу қажет болады. Мұндай балаларға қант мөлшерін төмендететін дәрілік заттар тағайындалады. Өткізген талдауларды жақсылап зерттеген дәрігер ғана дәрілердің мөлшерін және қабылдау курсын белгілей алады. Мұндай науқастар үшін өмір бойы инсулин терапиясын тағайындайды, көбінесе инсулин сорғысын қабылдайды.
Бұл балалардың диетасында көмірсулар мен ақуыз майлары – әсіресе рафинадталған түрі толығымен болмау керек. Жиі, бірақ бөліп тамақтану қажет болады. Баласы тұтынған калорияны ата-анасы ұқыптап қадағалау қажет -  ыңғайлы болу үшін тағамдық күнделік арнап қоюға болады.

Балалардағы қант диабетін болжау мен профилактика

Егер ауруды бастапқы сатысында анықтасаңыз бұл бала үшін жақсы болады. Емдеу дәрігерімен бірге асқынудың дамып кетпеуінің алдын алуға болады.

Ауру дамуының профилактикасы үшін DoroMarine өнімін қабылдауға болады – ол көмірсулар мен майлардың алмасуын қалыпта ұстауға көмектеседі.

Сонымен қатар, DoroMarine –йодтың табиғи қайнар көзі. Дәрумендік кешен дәрумендер мен минералдар деңгейін қайтару мүмкіндігіне ие, бұл қант диабеті кезінде өте маңызды – себебі қант диабеті кезінде құрамында қант көп болатындықтан көп жемістерді жеуге тиым салынады. DoroMarineглюкоза мөлшеріне еш әсер етпей, олардың орнын толтырады.

Аталған өнімді жүйелі түрде қабылдайтын болсаңыз, ол қант мөлшерін реттей алады – клиникалық зерттеулердің нәтижелері көрсеткендей науқастардың 20% инсулин толықтай алынып тасталған, ал науқастардың қалған бөліктері дәрілік заттарды қабылдауды бәсеңдетіп, олардың мөлшері айтарлықтай азайған.

Құрамындағы табиғи полисахаридтер – альгинат, фукоидан және ламинарияның арқасында DoroMarineосындай күшті әсерге ие болып отыр. Олардың жеңіл әсері қант диабетінің белгілері мен асқынуының алдын алуға бағытталған - 67% жағдайда осы кешенді пайдалану ауыздың құрғақтығы мен шөлді басатыны белгілі болған. Науқастардың төрттен бір бөлігінің дене салмағы орта есеппен 4 кг дейін азайған. Сонымен қатар  DoroMarine қабылдаған балалардың үлкен дәреті дұрысталып, лоқсу мен құсу, ауыздан нашар иіс сияқты жағымсыз әсерлері жойылған.

DoroMarineшикізаты ангустат ламинариясы қоңыр балдырлары болып табылады.

Сонымен бірге, DoroMarine –атеросклероз бен қант диабеті кезінде жиі қалыптасатын басқа да қантамыр патологияларына қарсы жақсы профилактикалық өнім. Өнім 100% табиғи, қолдану өте ыңғайлы – оны балаға беру үшін гельді кішкене шырынға немесе жеміс қоспаларына қосып, араластырып жіберуге болады. Өнім туралы аналардың пікірі өте жақсы. Ол профилактикалық қабылдауға арналған тағамдық өнім ретінде түрлі патологиясы бар балаларда да, сонымен қатар дені сау балаларға да қатысты өзінің тиімділігін дәлелдеді.

Өнім	Оның ағзаға тигізетін әсері
Альгин қышқылы	Қан айналымын қалыпқа келтіреді; Уытты қайтарады; Табиғи фунгицид және антибиотик; Ішек жұмысын жақсартады; Иммунитетті нығайтады; Аллергиямен күреседі.
Фукоидан	Атеросклероз, жүрек ауруларының алдын алады; Иммунитетті күшейтеді; Түрлі сырқаттармен ауырғаннан кейін ағзаның қалпына келуін жылдамдатады;
Ламинарин	Қысымды төмендетеді; Радионуклидтерді сыртқа шығарады;

Элементтер, дәрумендер	Негізгі қасиеттері
С дәрумені	Сүйектер мен ұлпаларға қажет – апельсиндерге қарағанда оның мөлшері қоңыр балдырларда көп
В тобының дәрумендері	Жүйке жүйесінің қалыпты қызметі үшін маңызды
Йод жәнедийодтирозин	Алмасу әрекеттерін реттейді
Фосфор	Сүйектер үшін қажет
К дәрумені	Коагуляцияға қатысады
Никотин қышқылы	Алмасу әрекеттері үшін қажет
Пантотен қышқылы	Майлардың, көмірсулардың және ақуыздардың алмасуы үшін маңызды

Баладағы қант диабеті - Дәрігер Комаровскийдің мектебі