Ата-аналардың көбісі балаларында пайда болған жүрек ақауын үкім ретінде қабылдайды. Алайда, патологияның өтуін болжау ауытқу түріне, жүрек қызметінің өзгеру дәрежесіне байланысты.

Балалардағы жүрек ақауы дегеніміз не?

Бұл термин жүрек қарыншалары мен жүрекшелерінің арасындағы қан өтетін саңылау тарылып, жүрек қызметінің бұзылуын білдіреді. Осындай нормадан ауытқыған өзгерістер қан айналымының нашарлауына алып келеді. Нәтижесінде ішкі ағзаларға оттектің дұрыс түспеуіне және тыныс алу жүйесінің іркілуіне алып келеді.

Жеңіл жағдайда ақаудың белгілері білінбеуі немесе уақыт өте келе күшеюі мүмкін. Ауыр жағдайларда сәби дүниеге келе салысымен ота жасату қажет болады.

Көбінесе туа пайда болған (бала құрсақта жатқанда пайда болады) жүрек ақауы диагнозы қойылады. Ол аяғы ауыр әйел УДЗ-ға түскенде, сәби туыла салысымен және бала өмірінің алғашқы жылдарында анықталады.

Баладағы туа біткен жүрек ақауларының (ТБЖА) себептері

Баланың жүрек және ірі қан тамырларының жүйесі баланың құрсақта жатқан алғашқы екі айында дамиды. Осы кезеңде ананың ағзасына жағымсыз факторлардың әсер етуі көбінесе жүрек құрылымы мен жүрекке қан апаратын қан тамырларының ауытқуына алып келеді.

ТБЖА көбінесе төмендегілердің салдары болып саналады: 

• Жүкті әйелдің тұрып жатқан жеріндегі жағымсыз экологиялық жағдайлар;
• Бірқатар дәрі-дәрмектер ішу. Антибиотиктер, сульфаниламидтер, вирусқа қарсы дәрілер жүрек-қан тамырлары жүйесіне уытты әсер етеді;
• Цитомегаловирус, қызамық вирусы мен ұшық сияқты инфекциялық патологиялар;
• Рентген сәулелерімен сәулелендіру;
• Ішімдікке тәуелділік және темекі шегу.

35 жастан асқан әйел адамдардың балалары жиі жүрек ақауымен туылатыны байқауға болады. Сондай-ақ қауіп-қатер тобына түсік тастаған және бұрынырақ бірнеше рет түсік жасатқан емделушілер кіреді. Тұқымқуалаушылыққа бейімдіктің де маңызы бар.

Баладағы жүре пайда болған жүрек ақауларының себептері

Жүре пайда болған ақаулар көп жағдайда мыналардың асқынуынан болады:

• Жүректің зақымдалуымен ревматизмнің;
• Қызыл жегінің, дерматомиозиттің, терінің қатаюының;
• Көкірек қуысы аймағындағы жарақаттардың;
• Хирургиялық оталардың;
• Атеросклероздың. Аталған ауру кезінде тамырлардың қабырғасында түйіншектер қалыптасады. Бұл саңылаулардың тарылуына және жүрекке қанның келіп түсуінің бұзылуына алып келеді. Атеросклероз балалардағы жүре пайда болған жүрек ақауының себебі ретінде сирек кездеседі;
• Тыныс алу жүйелерінің жіті инфекциялар – франгиттің, тонзиллиттің.

Баладағы жүрек ақауларының белгілері

Барлық жүрек ақауы шартты түрде екі топқа бөлінеді:

• «Көктер». Бұл көк тамыр қаның күретамырға ішінара түсуімен сипатталады. Сыртынан қарағанда бұл цианозды көрсетеді. Яғни мұрынның төменгі жағындағы терісі, ауыз айналасы, саусақтарының ұштары, көздерінің асты көгереді. Көк туа пайда болған жүрек ақауы ең қауіптісі болып саналады, өйткені ол оттек тапшылығына алып келеді. Аурудың бұл тобындағы ең көп тарағандары:

• Тетрада Фалло. Аталмыш ауру түрінде аты айтып тұрғандай, төрт ақау анықталады. Әдеттегі жағдайда бұл – асқазанның оң жақ шығатын бөлігінің тарылуы (стеноз), оның ұлғаюы (көлемінің артуы), қарынша аралық қалқадағы ақау мен қолқаның жалпы нормадан ауытқып орналасуы;
• Өкпе артериясының атрезиясы (бітелуі);
• Ірі қан тамырларының транспозициясы (қолқаның жалпы нормадан ауытқып орналасуы).

• «Ақтар». Жүректің оң жақ бөліктеріне қанның өтуі арқылы байқалады. Мұндай ақауы бар балалардың терісі солғын болады. Дәл осындай ақаулар дамудың ерте кезеңінде жұтаңдау болады, бірақ уақыт өте келе тыныс алу және жүрек жеткіліксіздігі күшейе береді.

Баладағы туа пайда болған жүрек ақауының белгілері

Ерекше симтомтикадағы ТПЖА жаңа туған сәбидің алғашқы күндерінде-ақ күрделі жағдайлар байқалады. Оны сәбидің терісінің көгеруінен, тыныс алуының қиындағанынан, анасының сүтін емуден бас тартуынан байқауға болады. Жүректі тыңдаған кезде шуыл естіледі.

Онша ауыр емес жағдайларда жүрек-қан тамырлары жүйесі құрылысындағы ауытқушылықтың белгілері сәбидің перзентханадан үйіне шығарылғаннан кейін-ақ білінеді. Туа біткен жүрек ақауын бар екенін келесі белгілер бойынша күдіктенуге болады:

• Мұрын-ерін үшбұрышының және құлақтың көгеруі;
• Тәбетінің нашар болуы немесе омырауды емуден мүлдем бас тартуы;
• Жиі құсуы;
• Әлсіздік, сылбыр болуы;
• Ентігуі;
• Салмақ қоспауы;
• Жиіленген жүрек соғысы.

Кейбір кезде ТПЖА сәби өмірінің алғашқы жылдарында байқалады. Ондай балалар өз қатарластарына қарағанда дамуы жағынан артта қалып қояды, жиі ауырады, ал респираторлық инфекциялар асқынып, қайта-қайта талып қалуы мүмкін. Жүректің функционалдық жетіспеушілігін сондай-ақ, бастың айналуы, ауруы, әлсіздік, күйгелектік арқылы байқауға болады.

Баланың жүрегінің жүре пайда ақауының белгілері

Жүре пайда болған ақаудың туындауы кезінде жүрек пен қан тамырларындағы патологиялық өзгерістерін мыналардан байқауға болады:

• Физикалық күште және психоэмоционалдық қатты күш жұмсаған кезде күшейетін демікпе;
• Тахикардия;
• Талу;
• Бастың айналуы;
• Ми қызметінің нашарлауы. Мектеп жасындағы балаларда оқу үлгерімі нашарлай бастайды;
• Әлсіздік пен ұйқышылдық.

Жоғарыда тоқталып өткен белгілер пайда бола саласымен баланы міндетті түрде, ертерек тексерту керек. Заманауи емдеу кейбір жағдайларда хирургиялық жолсыз-ақ алдын алуға қауқар жетеді.

Баладағы жүрек ақауының деңгейлері

Ақаулардың деңгейге жіктелуі патология сипатоматикасының көрініміне негізделген:

• Бірінші деңгейде жүректің қызметі нормасынан аздап бір жағына қисаяды;  
• Екінші деңгейде аурудың белгілері тапжылмай күшейе түседі;
• Үшінші деңгейдегі ақаулар өзіне тән белгілермен ғана емес, жүйке жүйесі жұмысының бұзылуымен де көрінеді. Өйткені оттек қалыпты мөлшерде бас миға келіп түспейді;
• Төртінші деңгейде тыныс алудың және жүректің қызмет етуі толығымен нашарлайды. Баланың өліміне алып келуі мүмкін.

Баланың жүрек ақауының диагностикасы

Жүрек-қан тамырлары жүйесі құрылымындағы ақаулардың бар екеніне күдіктенгенде жүргізілетін ең ақпараттық диагностикалық тексеру – ЭХО-кардиография. Зерттеу арқылы клапандардың, камералар мен қан тамырларының жағдайын толық бағалауға болады. Сонымен қатар көбінесе жүректің компьютерлік томографиясын, электрокардиографиясы мен рентгенге түсіру ұсынылады.

Баладағы жүректің туа және жүре пайда болған ақауын емдеу

Жүрек ақауы бар балаларды консервативтік емдеу негізінен аурудың белгілерін азайту мақсатында жүргізіледі. Алайда жүрек қызметінің физиологиялық қызметін хирургиялық жолмен ғана толық қалпына келтіру болады. Операция классикалық әдіс арқылы, яғни көкірек қуысын тіліп, жүрекке рентгендік тамыр ішінде жасалу әдісі арқылы ота жасауға болады. Бұл отаның мәні қолқаға немесе жүрекке қан апаратын қан тамырларына арнайы құралды кіргізуден тұрады. Олардың көмегімен рентгенографиялық бақылау жасай отырып, жүрек құрылысындағы ақауды жоюға болады.

Хирургиялық әрекеттің түрі мен отаның жасалу уақыты әр балаға жеке қарастырылады. Ауыр жағдайларда, яғни бала өміріне қауіп төнетін болса, сәбидің өмірге келген алғашқы сағатында-ақ ота жасалады.

Отадан кейін ұзақ уақыт оңалту курсынан өтетін болады. Оның негізінде қан ұюы мен аурудың асқынуын алдын алу, жүрек бұлшықетінің қоректенуінің жақсаруы жатыр. Ағзаға бұл уақытта А дәрумені (тіндердің қалпына келуін жақсартады), аскорбин қышқылы (ағзаныс қорғаныс күшін арттырады), В тобының дәрумендері қажет.

Жүрек ақауын алдын алу

Сәбидің жүрек ақауымен туылу ықтималдығын төмендету белгілі бір дәрежеде болашақ ананың өз денсаулығына деген қарым-қатынасы көмектеседі:

• Ағзаның қорғаныс күштерін нығайту. Инфекциялардың жұғуын алдын алу іштегі нәрестенің ішкі ағзаларының дамуының ауытқу қауіпін айтарлықтай төмендетеді;
• Жаман әдеттерден толығымен бас тарту;
• Жүктіліктің соңына дейін дәрігердің бақылауында болу;

Иммундық жүйесі жақсы дамыған балаларда жүре пайда болатын ақаулар сирек пайда болады. Бұл дегеніміз – баланы туған сәтінен бастап пайдалы және дәрумендерге бай тағамдармен тамақтандыру керек.

Ата-аналарға ұсыным

Диагноз қойылғаннан кейін, ата-аналарға міндетті түрде білікті кардиологқа қаралу және оның барлық ұсынымдарын орындау керек. Қосымша дәруменді-минералдық кешендерді қабылдау ұсынылады. Мысалы, Доромарин – емдік-профилактикалық өнімі. Оның құрамында баланың (дені сау да, ауыр патологиясы бар да) ағзасына барынша жақсы әсер ететін тек қана табиғи компоненттер бар.

Жүрек ақауы кезінде Доромарин бірегей кешенін қолдану

• Ағзаның дәрумендер мен микроэлементтерге қанығуы. Олардың көбісі Қиыр Шығыстың ангустата ламинариясында және теңіз трепанга экстрактында бар;
• Иммундық жүйені жақсартуға;
• Жүрек және бас мидың оттекпен қанығуын жақсартуға;
• Зат алмасу процестерін қалпына келтіруге;
• Жүрек бұлшықетін нығайтуға;
• Тіндердің қайта қалпына келуін тездетуге мүмкіндік береді.

Диагноз қойылғаннан кейін емдік-профилактикалық өнімді қабылдау ақау кезіндегі өзгерістердің күшеюін төмендетеді, баланың көңіл күйін жақсартады, тамаққа тәбетін ашады және салмақ қосуын қалыпқа келтіреді. Яғни Doromarine-нің әсерімен ағзаның ішкі қоры белсенді бола бастайды. Кейбір жағдайларда (ТПБЖА кезінде кішкене ақаудың болуы) дәрімен емделгенде Доромаринді қабылдау отаға жүгінбей-ақ (бұл дерек құжат жүзінде расталған) жүрек қызметін қалпына келтіруге көмектеседі.

Біздің клиенттеріміздің видео пікірлері