Балалардағы артрит – бұл емдемесе немесе сауатты емделмеген жағдайда бала өмір бойы төсекке таңылып қалатын өте қауіпті ауру. Егер ата-анасы уақытында байқап қалып, бала денсаулығына дұрыс көңіл бөліп, сауатты терапия жасатса, онда бала тек толыққанды өмір сүріп қана қоймай, сонымен бірге белсенді ойындарға араласып, жарыстарға да қатыса алады.
Балалар артритінің түрлері
Кішкентай науқастар ауруларының бірнеше түрін бөліп көрсетеді:
№ |
Артрит түрлері |
Қысқаша сипаттамасы |
Белгілері |
1 |
Ревматизмдік |
Ауруды стрептококк тудырады (бала баспа ауруымен ауырғанда немесе жұтқыншақ қабынғанда) |
Дене қызуының көтерілуі, тізе мен шынтақ буындарының қызаруы және ісінуі |
2 |
Реактивті |
Себебі – несеп шығару жолдарының ауруларын толық емдемеу |
Басқа белгілер пайда болуға дейінгі 2 апта ішінде сырқаттану, тізе немесе шынтақ буынының ауыруы, диарея немесе жиі несеп шығару |
3 |
Септикалық |
3 жасқа дейінгі балаларда пайда болуы мүмкін. Орын алу себебі – жарақат |
Буындардың қызаруы және ісінуі, қозғалған кездегі ауыру сезімдері, тәбеттің төмендеуі, әлсіздік, құсу |
4 |
Идиопатиялық ревматоидтық (балауса) |
Кез келген жаста пайда болуы мүмкін. Орын алу себептері әлі күнге дейін анықталмаған |
Ауыру сезімдері, ақсаңдау, қозғалыстың қиындауы, ісіну |
Ауру созылмалы түріне де айналуы мүмкін. Ал жарақат алатын соққылар уақыт өте келе артриттің пайда болу себептеріне айналуы ықтимал.
Балаларда артриттің туындау себептері
Нақты этиология бойынша қабынатын аурулар болады, бірақ медицина әлі күнге дейін балалар артритінің қайдан пайда болатынын түсіндіре алмайды. Жас науқастарда буындар ауруларының орын алу себептеріне мыналар жатуы мүмкін:
- қан арқылы буындар мен сүйек ұлпаларына еніп кететін ауру тудыратын бактериялар;
- инфекциялар (тұмау, сары ауру, қызылша);
- қызылшадан, көкжөтелден, шешектен, құлақ бездерінің шошынуынан кейін екпе жасау;
- иммундық жүйе жұмысының бұзылуы;
- қанның, байланыстырушы ұлпалардың түрлі аурулары;
- буын жарақаттарына әкелетін шамадан тыс физикалық салмақтың түсуі;
- қатты суық тию;
- аллергия;
- буындардың туа біткен патологиялары;
- күйзелістер, қатты шаршау, жүйке жүйесінің түрлі аурулары;
- дәрумен тапшылығы (дәрумен жетіспеушілігі).
Аурудың басты себебі (80% жағдайда) – буындарға инфекция түсуден болады. Патологиялық әрекет көбінесе иммунитеті әлсіз балаларды зақымдайды.
Балалар артритінің белгілері
Сырқаттың клиникалық белгілері мынадай болулары мүмкін:
- Балалар аяқтарының ауыратынын айтып шағымдануы мүмкін.
- Ата-аналар баланың жүрісінің бұзылғанын, буынға сұйықтық жиналу салдарынан буын формасының өзгергенін байқауы мүмкін.
- Терінің сыртқы қабаттары өзгеруі – ауру тері қызарып, тіпті кейде көгере бастайды.
- Бала жата бергісі келеді.
- Бұрын белсенді, ақжарқын бала өзінің күнделікті ойындарын: жүгіріп жүру мен доп тебудің орнына, отырып ойнайтын ойындар; шашкалар, теңіз соғысы және т.б. секілділерді ойнайды.
- Буын сыртындағы дененің жергілікті температурасының өзгеруі. Егер бір уақытта сау буын мен ауыратын буынға қолыңызды қоятын болсаңыз, ауыратын буын ыстық болады.
- Ауыру сезімдерінің әсерінен бала аяғын не соза, не жинай алмайды немесе мұны орындау оған қиындық тудырады. Нәтижесінде бала ауырмайтын жағдайда аяғын ұстауды үйренеді.
- Баланың кенеттен бүкіл денесі ауыратын болады. Егер біреу қолын тигізсе, ол айғайлап жылай бастайды.
Егер үлкенірек балалар өздерін мазалап тұрған жерлерін айта немесе көрсете алатын болса, емшектегі балалар үшін бұл өте қиын. Қандайда бір күдік тудыратын жалғыз жол — қызыңыздың не ұлыңыздың жылағанын байқап, көңіл-күйінің өзгеруін бақылау. Егер нәрестеде ауырсыну сезімдері болса, ол тіпті тамақ ішуден бас тартады, нашар ұйықтайды және салмағын жоғалтуы мүмкін. Егер бала буын аурулары пайда болғанға дейін белсенді болып, жүгіріп, сосын кенеттен көп қозғалуын тоқтатса, бұған ата-анасы назар аударуы керек. Анасы нәрестеге бір нәрсені әкеліп немесе допқа жүгіріп баруын өтінгенде, бала мұны істегісі келмей немесе қозғалу қиындығынан бара алмай тоқтап, жылайтын болса, онда баланы кеңес алу үшін педиатрға немесе ревматологқа апару керек.
Балалар артритін диагностикалау
Мұндай ауыр мәселені анықтау үшін, кешенді түрде тексерістен өткізу керек, оның ішіне мыналар кіреді:
- анамнез жинау. Дәрігер баланың қандай аурулармен ауырғанын, туыстарының біреуі артритпен ауырғанын немесе ауырмағанын, науқас спорттың қандай да бір түрімен айналысатынын не айналыспайтынын анықтап алады;
- ауруды тексеру. Дәрігер тексеріп, ауыратын жерлерін ұстап көреді, жергілікті температурасын анықтайды;
- қан талдауын өткізу. Талдау науқаста анемия (болса ауру ауырлығы туралы айтады), қабыну әрекеттері бар ма, лейкоциттерінің немесе эритроциттерінің көрсеткіштері қандай (егер эритроциттердің шөгу жылдамдығы жоғары болса, бұл сырқаттың жіті түріне айналатынын көрсетеді);
- рентгенография. Рентген кескіндемесінде дәрігерге буындарда болып жатқан өзгерістер анық көрінеді;
- буындарды УДЗ. Зерттеудің тереңдеу және жеке тексеру түрі, бұл кезде тек буындар ғана емес, олардың ұлпалары, сіңірлері, менискілері түгел көрінеді;
- биопсия – ауру буындағы сұйықтық мөлшерін анықтауға арналған зақымдалған орыннан материал алу.
Балалар артритін емдеу
- мәселе туындаған алғашқы күндері төсекте жату. Егер бала кішкентай болса және уақытша ауру буындарды қозғауға болмайтынын түсінбесе, оған гипстік орама кигізіп, мәселені жою сипатына байланысты таңғыш немесе жалпақ белбеу тағады.
- Белгілерін жою үшін қабынуға қарсы дәрілер қабылдау.
- Егер ауру жіті болып, инфекциямен байланысты жүрсе, онда науқасқа антибиотиктер мен глюкокортикоидтар тағайындалады.
- Қорғаныс күштерін жоғарылату үшін науқасқа иммунды ынталандырғыш заттар беріледі.
- Идиопатиялық, балауса артрит кездерінде қабынуды жылдам жою үшін ультрадыбыс, магниттік терапия, парафиндік терапия, сонымен қатар массаж секілді түрлі физиопроцедуралар тағайындалады.
Артритті түріне (идиопатиялық және тағы басқалар) қарай емдеу ауыр және жеңіл түрлі болуы мүмкін:
- Ревматоидті қабынуды емдеу қиын емес. Науқасқа тыныштық жасалады. Қабынуды жеңілдету үшін оған қабынуға қарсы препараттар тағайындайды. Бірақ олар өз міндеттерін шеше алмаса, онда дәрігер гормоналды заттарды тағайындайды. Инфекциямен күресу үшін - стафилококкқа қарсы антибиотиктер тағайындалады. Бірақ синтетикалық антибиотиктер жиі асқазан-ішек жолдарының бұзылуына, иммундық қорғаныстың әлсіреуіне әкеледі. Сондықтан, табиғи антибиотиктерді, мысалы, ангустат ламинариясын ішу қажет. Бұл балдырлар құрамында гормондарға ұқсас және бактериостатикалық заттар бар, олар ауру буындардың жағдайын жақсартады.
- Реактивті артритті емдеу кезінде инфекциядан құтылу, сонымен қатар қабынуды жеңілдету маңызды. Бұл үшін науқасқа стероидты емес қабынуға қарсы препараттар тағайындалады, олардың көпшілігі науқасқа өте жай көмектесіп, тәуелділікті қалыптастырады. Егер альгин негізіндегі заттарды қабылдасаңыз, онда қабыну бірден кетеді, өйткені бұл полисахарид белгілі бір жердегі қабыну процесін жоя алады, яғни мақсатты түрде әрекет етеді.
- Аурудың септикалық сипаты болған кезде, бала ауруханаға жатады және бактерияға қарсы дәрілерді ұзақ уақыт қабылдау арқылы инфекциямен күреседі. Кейбір жағдайларда ол науқасқа ота жасалады, кішкентай науқастың зақымдалған жері ашылып, зақым алған ұлпа арнайы ерітіндімен зарарсыздандырылады.
- Балауса ревмотоидты артрит кешенді емдеуді қажет етеді. Науқасқа диета тағайындалады, кальцийдің көп мөлшерде қолданылуына ерекше назар аударылады. Асқынудан аулақ болу үшін балаға әртүрлі жаттығулар тағайындалады, ата-аналарға баламен белсенді ойын ойнауға, көбірек қозғалуға, жаяу жүруге кеңес беріледі. Ауырсынуды жеңілдету үшін қабынуды азайту, сүйек тіні мен шеміршектің бұзылуын болдырмау үшін науқасқа әртүрлі препараттар тағайындалады.
Ата-аналарға кеңес
Көптеген жағдайларда артрит инфекцияның енуіне байланысты орын алатындықтан, оның балалар ағзасына енуіне жол бермеу керек. Осы мақсатта балаға Домарин дәрумендерінің кешенін беру керек. Бұл бүкіл денеге пайдалы әсер ететін 100% табиғи кешен. Бұл өнім барлық бағыттар бойынша жұмыс істейді: ол ағзаны уыттар мен қоқыстардан тазартады, қан айналымын жақсартады, көру қабілетін арттырады, қабынуды жеңілдетеді. Артритті емдеу кезінде, DoroMarine кальций-фосфор теңгерімін қалыпқа келтіретін бірегей табиғи кешен болып табылады, сондай-ақ буындар арасындағы шеміршек тінін тез қалпына келтіруге ықпал етеді.
Табиғи емдік-профилактикалық өнім Домармарин буындардың жақсы жұмыс істеуі үшін барлық қажетті құрамдас бөліктерден тұрады:
- қиыр шығыс ламинариясы – буындардағы қабыну әрекетін баяулатады. Ламинария ағзаға толық сіңетіндіктен, баланың жағдайы жылдам жақсарады;
- трепанг сығындысы – қатерлі ісікке қарсы әсерге ие, инфекциялық зақымдардан 100% қорғайды, сіңір ұлпаларын нығайтады;
- Теңіз кальциі — қарапайым кальцийге қарағанда құрамында 2 есе көп дәрумендер бар. Осыған байланысты буындардың қалпына келу үдерісі тездетіледі, буындар тез қалпына келеді, аяқтардың қозғалғыштығы жақсарады. Теңіз кальциі жақсы сіңеді, екі есе пайдалы әсер береді.
- A, E, B, C дәрумендері – сүйек және шеміршек тіндерінің саулығын ұстап тұрады;
- микро– және макроэлементтер – сүйек және бұлшықет ұлпаларының белсенді түрде дамуына ықпал етеді;
- полисахаридтер – альгинат, фукоидан, маннит, ламинаран. Аталған полисахаридтерді дұрыс таңдау балалардың артритін тиімді емдеуді қамтамасыз етеді. Полисахаридтердің арқасында ағза қандай да бір дәрумендер мен микроэлементтердің тапшылығын сезінбейді. Бұл заттар адам ағзасының барлық құрылымдарымен өзара әрекеттеседі. Доромариннің әсер ету аумағы кең: тек артрит кезінде ғана көмектесіп қоймайды, сонымен қатар жиі вирустық аурулармен, аллергиямен, дерматитпен, ішек құрттарымен, диатезбен, стоматитпен және балаларда болатын басқа да мәселелермен күресуде керемет көмекші бола алады.
Буындардың сау болуы үшін балаларға Домарин дәрумендерінің кешенін беру пайдалы. Бұдан басқа, баланың қалай тамақтанатынын бақылап, артрит (тұмау, вирустық гепатит және т.б.) тудыратын ауруларды дер кезінде емдеу керек. Сондай-ақ баланың көп қимылдайтынына көз жеткізуіңіз керек - спортпен шұғылдансын, велосипед айдасын, белсенді ойындар ойнасын.
Балалардағы артрит - Дәрігер Комаровский